Ôn Như Hầu Nguyễn Gia Thiều
linhcvkt > 12-12-2011, 09:47 AM
Ôn như hầu Nguyễn Gia Thiều
(1741 - 1798)
Nguyễn Gia Thiều là nhà thơ cổ điển tiến bộ sống cùng thời với các danh nhân Nguyễn Du, Đoàn Thị Điểm, Hồ Xuân Hương… cùng với họ, ông đã góp phần cho sự phát triển của nền văn học dân tộc .
Xuất thân từ một gia đình đại quý tộc thời Lê - Trịnh , quê Liễu Ngạn - Siêu Loại - Kinh Bắc (nay là xã Ngũ Thái - Thuận Thành - Bắc Ninh ) ; thân sinh là Đạt Vũ Hầu Nguyễn Gia Ngô , thân mẫu là Quỳnh Liên Quận chúa Trịnh Thị Ngọc Tuân con Chúa Trịnh Cương ; Nguyễn Gia Thiều sinh ngày 22 - 3 - 1741 ( 6 - 2 Tân Dậu). Từ 5 tuổi, Ông được cậu ruột là Chúa Trịnh Doanh đem vào phủ Chúa nuôi dạy , khi trưởng thành , văn võ kiêm toàn được Chúa Trịnh Sâm tin yêu. Do có tài năng và công trạng, Ông được ban chức Tổng binh mã , Đô chỉ huy sứ, phong tước Ôn Như Hầu. Khi làm việc ở Hưng Hóa, Ông đã thu phục nhân tâm người dân vùng biên ải và không chỉ là một võ tướng, ông còn là một nhà ngoại giao tài giỏi đã đấu tranh đòi lại được phần đất ở Châu Ninh Biên từng bị Mãn Thanh chiếm cứ. Không những thế , Ông còn nổi tiếng là một nghệ sĩ đầy tài năng . Về hội họa, Ông sáng tác bức tranh Tống Sơn đồ, được vua Lê Hiển Tông ban khen. Về âm nhạc, Ông là tác giả các bản nhạc Sơn trung âm và Sở điệu từ thường được trình tấu trong cung đình. Ông còn là một kiến trúc sư chịu trách nhiệm trang hoàng phủ Chúa và chính ông đã thiết kế, điều khiến việc xây Bảo tháp chùa Tiên Tích , sửa chữa tôn tạo chùa Kim Liên ở Thăng Long . Sự nghiệp lớn nhất của Nguyễn Gia Thiều là sự nghiệp văn chương. Ông có hàng nghìn bài thơ chữ Hán trong “Ôn Như thi tập “ và một số bài thơ chữ Nôm. Sống nhiều năm trong phủ Chúa, Ông đã chứng kiến sự suy tàn, sa đọa của giai cấp phong kiến, thấy rõ đời sống đau khổ của những người phụ nữ sống trong cung Vua, phủ Chúa. Cung oán ngâm - tác phẩm trữ tình gồm 356 câu song thất lục bát là tác phẩm nổi tiếng nhất của Nguyễn Gia Thiều nói về nỗi đau khổ của người cung nữ , được coi là thành tựu xuất sắc của thể loại“ ngâm “ trong lịch sử văn học Việt Nam . Vào lúc cuối đời , trong tình hình xã hội đầy biến động , ông đã cáo bệnh , giả điên để được an dưỡng bên Hồ Tây . Ông tạ thế ngày 9 - 5 Mậu Ngọ ( 1798 ) thọ 57 tuổi .
Nguyễn Gia Thiều là một danh nhân văn hoá có tư tưởng tiến bộ và tấm lòng nhân ái . Ông là một tài năng lớn của dân tộc Việt Nam . Tác phẩm của ông được thế hệ sau trân trọng lưu truyền , được xuất bản , tái bản nhiều lần , được dịch ra tiếng Pháp , được giảng dạy trong chương trình phổ thông và đại học . Ôn Như hầu Nguyễn Gia Thiều cũng được đặt tên cho nhiều đường phố , trường học . Nhà thờ dòng họ Nguyễn Gia và ngôi mộ Nguyễn Gia Thiều tại xã Ngũ Thái ( Thuận Thành - Bắc Ninh ) đã được công nhận là Di tích Lịch sử - Văn hoá . Năm 1991 nước ta tổ chức trọng thể kỷ niệm 250 năm ngày sinh Nguyễn Gia Thiều