Để tính tiền lương (tiền công) mà người lao động được hưởng và xác định chi phí nhân công vào chi phí SXKD, hàng tháng k toán phải tính toán số tiền lương phải trả cho người lao động là như thế nào để phù hợp, đồng thời phân bổ chi phí nhân công vào chi phí SXKD của đối tượng sử dụng lao động liên quan.
Việc tính tiền lương phải trả cho người lao động hàng tháng, được dựa trên cơ sở các chứng từ hạch toán lao động và chính sách chế độ về lao động, tiền lương hiện hành. Tuỳ theo việc phân công trách nhiệm trong doanh nghiệp mà việc tính lương có thể do nhân viên kế toán doanh nghiệp đảm nhận hoặc do nhân viên kinh tế ở các phân xưởng (tổ đội sản xuất) thực hiện, sau đó kế toán doanh nghiệp kiểm tra lại và thanh toán lương cho người lao động.
I. Phân loại tiền lương
1. Phân loại thời gian lao động
+ Thường xuyên: Là toàn bộ tiền lương trả cho những lao động thường xuyên có trong danh sách lương công ty
+ Lương thời vụ: Là loại tiền lương trả cho người lao động tạm thời mang tính thời vụ.
2. Phân loại theo quá trình sản xuất
+Lương trực tiếp: là phần tiền lương trả cho Lao động trực tiếp sản xuất chính là bộ phận nhân công trực tiếp sản xuất hay trực tiếp tham gia vào quá trình sản xuất sản phẩm và thực hiện các lao vụ dịch vụ.+ Lương gián tiếp: là phần lương trả cho người lao động gián tiếp sản xuất, hay là bộ phận lao động tham gia một cách gián tiếp vào quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp như bộ phận quản lý, hành chính, kế toán…
II. Hình thức tiền lương
1.Tính Tiền lương theo thời gian, ngày, tháng, giờ.
Tiền lương thời gian được tính căn cứ vào thời gian làm việc và bậc lương, thang lương của người lao động.
Tiền lương phải trả theo thời gian = thời gian làm việc x mức tiền lương thời gian.
Tuỳ theo yêu cầu và trình độ quản lý mà doanh nghiệp có thể tính mức lương thời gian theo mức lương tháng, lương ngày, lương giờ, lương công nhật.
Mức lương tháng là số tiền lương đã quy định sẵn đối với từng bậc lương ở các thang lương trả cho người lao động hàng tháng.
Mức lương tháng thường được áp dụng để trả lương cho lao động gián tiếp, mức lương tháng gồm: lương cấp bậc (chức vụ) và phụ cấp khu vực (nếu có.
Trong các doanh nghiệp Nhà nước, thông thường Nhà nước chỉ huy định mức lương tối thiểu, còn các mức lương cao hơn được xác định theo hệ số cấp bậc lương.
Mức lương tháng
Mức lương ngày =______________________
26 ngày
Tiền lương ngày là tiền lương trả cho một ngày làm việc và được xác định bằng cách lấy tiền lương tháng chia cho số ngày làm việc trong tháng theo chế độ.
Mức lương ngày
Mức lương giờ =________________________
8 giờ
2. Tính lương theo sản phẩm
Tiền lương theo sản phẩm có thưởng có phạt là tiền lương trả theo sản phẩm trực tiếp, ngoài ra còn được thưởng về chất lượng tốt, năng suất cao và tiết kiệm vật tư, nhiên liệu, phạt khi bị vi phạm theo các quy định của công ty.
Tiền lương sản phẩm = Khối lượng sản phẩm hoặc x Đơn giá tiền lương sản phẩm
phải trả cho người lao động công việc hoàn thành
Khối lượng sản phẩm hoặc công việc được xác định căn cứ vào các chứng từ hạch toán kết quả lao động. Tiền lương trả theo sản phẩm bao gồm nhiều hình thức cụ thể: Tiền lương trả theo sản phẩm cá nhân trực tiếp, tiền lương sản phẩm tập thể, tiền lương theo sản phẩm cá nhân gián tiếp, lương sản phẩm luỹ kế….
Lương sản phẩm theo hệ số điều chỉnh: LSPi = ĐGi * Qi * HSĐCi
Trong đó:- LSPi: Lương sản phẩm i- Qi: Sản lượng sản phẩm i- ĐGi: Đơn giá sản phẩm i- HSĐCi: Hệ số điều chỉnh chất lượng SP i
Xác định sản lượng định mức (Qi) và Đơn giá lương sản phẩm (ĐGi)
– Sản lượng định mức: Thông qua định mức lao động, xác định thời gian hoàn thành một sản phẩmCông thức tính sản lượng định mức:Sản lượng định mức (Qi) = Ngày công chuẩn © * 8 / Thời gian hoàn thành một SP
– Đơn giá lương sản phẩm:Đơn giá lương SP (ĐGi) = Mức lương tháng (ML) / Sản lượng định mức tháng (Qi)Các phương pháp phân phối lương sản phẩm tập thể (theo hệ số):- Phương pháp 1: Phân phối theo mực độ phức tạp công việc cá nhân- Phương pháp 2: Phân phối theo mực độ phức và ngày công làm việc cá nhân- Phương pháp 3: Phân phối theo mức độ phức tạp – ngày công & hiệu quả lao động.
Những yêu cầu cần thiết để áp dụng hiệu quả phương pháp trả lương theo sản phẩm:
Đối với Q:
– Phải hoàn thiện công tác nghiệm thu, thống kê sản lượng
– Phải hoàn thiện công tác kiểm tra chất lượng (KCS)
– Kiểm soát được hiệu suất hoạt động máy móc thiết bị
Đối với ĐG:
– Có phương pháp xác định đơn giá công bằng, hợp lý
– Xác định định mức lao động chính xác trên cơ sở năng suất lao động bình quân tiên tiến
– Kiểm soát được quỹ lương sản phẩm
Quy trình tính lương sản phẩm:
– Bước 1: Xác định quỹ lương sản phẩm danh nghĩa (cá nhân hoặc tập thể)
– Bước 2: Xác định định mức lao động
– Bước 3: Tính đơn giá tiền lương (cá nhân hoặc tập thể)
– Bước 4: Tổng hợp số liệu sản lượng, chất lượng SP
– Bước 5: Tính toán hệ số điều chỉnh
– Bước 6: Tính lương sản phẩm/tổng quỹ lương sản phẩm tập thể thực tế trong tháng
– Bước 7: Phân chia quỹ lương theo hệ số.