Những Lỗi Cần Tránh Khi Làm Bài Thi Môn Lịch Sử
manhquynh_drt > 05-04-2011, 01:52 AM
Là một trong 6 môn thi tốt nghiệp THPT năm nay, lịch sử vẫn là môn học “khó nuốt” trong suy nghĩ của nhiều học sinh. Có em chăm học và học bài khá tốt nhưng kết quả vẫn chưa như mong đợi. Để khắc phục vấn đề này, các em nên chú ý các vấn đề sau:
Một số lỗi cần tránh
Lạc đề, thừa hoặc thiếu kiến thức cơ bản. Đây là lỗi nghiêm trọng và khá phổ biến. Ví dụ, khi trả lời câu hỏi: Trận “Điện Biên Phủ trên không” đã diễn ra như thế nào từ ngày 18 đến ngày 29-12-1972? Nêu kết quả và ý nghĩa lịch sử của sự kiện trên. (Câu 2 đề thi thử tốt nghiệp của Sở GD-ĐT TP.HCM vừa qua), đã có không ít trường hợp thí sinh sai như sau: (1) Trình bày chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ năm 1954 (lạc đề, không có điểm); (2) Trình bày cả phần miền Bắc làm nghĩa vụ hậu phương (thừa); (3) Chỉ trình bày kết quả mà không nêu được ý nghĩa lịch sử của sự kiện mà đề yêu cầu (thiếu).
Nhầm lẫn mốc thời gian, địa điểm diễn ra sự kiện lịch sử. Một trong những cái khó khi học môn lịch sử là có nhiều sự kiện và mỗi sự kiện lại tương ứng với những mốc thời gian nhất định. Do học bài không kỹ, nhiều em thường lấy thời gian diễn ra sự kiện này gắn cho sự kiện khác. Ví dụ, trình bày về hiệp định Paris có em viết: “Sau thất bại trận Điện Biên Phủ trên không, ngày 21-7-1954 hiệp định Paris đã được ký kết” (nhầm với thời gian mà ta và Pháp ký hiệp định Giơnevơ, mốc thời gian của hiệp định Paris phải là ngày 27-1-1973). Thậm chí nhiều em khi trình bày về một sự kiện trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp (1945-1954) lại cứ ghép vào mốc thời gian của cuộc kháng chiến chống Mỹ (1954-1975).
Diễn đạt lan man, dài dòng. Trong nhiều năm qua, các câu hỏi trong đề thi tốt nghiệp rất chặt chẽ, rõ ràng. Các em cần đọc kỹ câu hỏi và trả lời thẳng vào vấn đề, tránh dẫn nhập vấn đề lan man, quá xa xôi, như thế vừa mất nhiều thời gian lại không có điểm. Ví dụ, đề hỏi về Chiến dịch Biên giới Thu - Đông 1950, thì học sinh chỉ trả lời luôn chủ trương của ta trong chiến dịch này là gì? Để thực hiện chủ trương ấy, ta đã tấn công địch như thế nào, địch phản ứng ra sao? Diễn biến chiến dịch, kết quả, ý nghĩa của chiến dịch.
Ngoài ra, trong các bài làm, thí sinh thường hay mắc lỗi viết tắt, viết sai chính tả, gạch xóa nhiều. Những lỗi này dễ gây mất thiện cảm cho người chấm và có thể sẽ bị trừ điểm tùy theo mức độ. Những thí sinh chữ xấu, khó đọc cần cố gắng điều chỉnh. Có những bài thí sinh trình bày quá cẩu thả tới mức người chấm vừa đọc, vừa dịch rất vất vả. Dĩ nhiên những bài này khó đạt điểm cao.
Mấy điểm cần lưu ý về kỹ năng làm bài
Đọc kỹ đề, xác định chính xác yêu cầu của đề. Khi nhận được đề thi, thí sinh cần bình tĩnh, đọc cẩn thận từng câu hỏi có trong đề. Nên dùng viết gạch chân dưới mỗi ý chính của câu hỏi để xác định đầy đủ các ý mà đề yêu cầu. Cần phân biệt rõ đề yêu cầu “nêu”, “trình bày”, “phân tích” hay “so sánh” để thực hiện cho phù hợp.
Lập dàn ý. Sau khi nắm chắc được yêu cầu của từng câu hỏi trong đề, thí sinh nên dành từ 5 đến 10 phút để lập dàn ý, xác định những ý chính, trình tự các ý.
Phân chia thời gian hợp lý cho mỗi câu. Thí sinh nên dựa vào số điểm của mỗi câu mà phân chia thời gian cho phù hợp, trong đó nên dành 5 phút để đọc và tự kiểm tra lại cả bài. Thí sinh nên làm trước câu nào mà mình nắm vững nhất, trình bày thành từng ý rõ ràng. Sau mỗi ý, mỗi câu phải xuống dòng để giáo viên dễ chấm điểm.
Để kết quả bài thi tương xứng với công sức học tập, thí sinh cần giữ bình tĩnh, tự tin, tránh ức chế căng thẳng nhất là trong thời gian chờ đợi phát đề, nên thư giãn, hít thật sâu, tập trung suy nghĩ đến một hình ảnh vui ngộ nghĩnh.
Chuẩn bị tâm lý trước kỳ thi
Mấy ngày trước khi đi thi thí sinh thường căng thẳng, khó học bài, do đó nên dành thời gian ngồi lại lấy giấy bút ra hệ thống lại toàn bộ phần giới hạn ôn tập gồm mấy giai đoạn? Trong mỗi giai đoạn có những sự kiện tiêu biểu nào? Nội dung chính của mỗi sự kiện ấy là gì? Qua đó, nếu nội dung nào thí sinh không thể nhớ nổi mới phải mở tài liệu coi lại. Trong những ngày này, việc phân chia hợp lý quỹ thời gian cho 6 môn thi tốt nghiệp cũng cần được quan tâm, không nên có tư tưởng chỉ tập trung học những môn mà thí sinh đã đăng ký dự thi đại học và dùng điểm những môn này để kéo cho các môn còn lại. Như thế là liều lĩnh và rất có thể phải trả giá đắt, nhất là với đa số học sinh học lực chỉ ở mức trung bình, yếu.
Tóm lại, để đạt được điểm cao trước hết thí sinh phải học bài, phải có kiến thức. Đề thi tốt nghiệp luôn ở mức độ vừa sức với đa số học sinh. Thi cử chỉ là dịp, là điều kiện kiểm tra, xác nhận kiến thức của mình. Chính sự siêng năng học bài và học tập có phương pháp mới quyết định thành công cho thí sinh.
Bùi Văn Tỉnh
(Tổ trưởng bộ môn sử - địa - công dân Trường THPT Trần Khai Nguyên)
Cô Nguyễn Thị Phi Phụng (Trưởng bộ môn lịch sử Trường THPT Trưng Vương):
Câu hỏi về cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc lần 2 - sự kiện 12 ngày đêm ở Hà Nội nằm ở học kỳ 2 nhưng các em hiểu sai đề nên đã có sự nhầm lẫn hay câu hỏi về chiến thắng “Điện Biên Phủ trên không” thì các em lại tưởng là chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954. Nguyên nhân chính là các em không tìm hiểu kỹ đề bài, chỉ hình dung kiến thức một cách mang máng, không hiểu cách nói liên tưởng về hai chiến dịch có những nét tương đồng.
Đối với môn lịch sử, từ ngữ dễ nhớ nhưng kiến thức nhiều, sự kiện cũng nhiều và dài dễ khiến các em nhầm lẫn. Dù kết quả kỳ thi thử chỉ có khoảng 60% đạt điểm trung bình nhưng chúng tôi xác định đây là kỳ thi để kiểm tra kiến thức học tới đâu, kỹ năng làm bài như thế nào chứ không đặt nặng tỷ lệ nhằm giảm bớt áp lực cho cả thầy và trò. Tuy nhiên vẫn có nhiều bài thi xuất sắc đạt điểm cao là do các em thông minh, học bài kỹ nhớ lâu.