Thuật ngữ tiếng Anh "Vegetarianism", nghĩa là chủ nghĩa ăn chay đã ra đời lần đầu tiên vào năm 1847. Nhưng trong thực tế ý niệm về ăn chay đã có từ ngàn xưa ở Hy Lạp và Ấn Độ vào thế kỷ thứ 6 trước công nguyên.
Ở Việt Nam, do sự du nhập của Phật giáo lai căng bắc truyền từ Trung Quốc vào rất sớm cho nên ăn chay đã có từ thời trước Công nguyên và thịnh hành từ đời nhà Lý, nhà Trần vì Phật giáo phát triển vào những thời này.
Trong thực tế luật tạng của Phật giáo không cấm ăn thịt cá, chỉ quy định các tăng lữ không ăn quá giờ ngọ, tiếng Phạn gọi là Uposatha hay Upavasatha, về sau các nhà Phật học bắc truyền hiểu sai là không ăn thịt cá. Qua Trung Quốc được dịch là trai (zh:齋) và Việt Nam phiên âm là "chay" từ chữ "trai" đó.
---------- Bài viết đã được nhập tự động bởi http://www.uhm.vn ----------
Trước hết, trở về dòng lịch sử. Xưa kia đức Phật và chư Tăng đi khất thực, ai cho gì thì ăn cái đó, không đòi hỏi, không có khái niệm chay mặn
Ðức Phật đã nhiều lần gặp phải những vấn đề về việc này. Nigandha Nathaputta - cũng được gọi là Mahavira - vị lãnh đạo jaina giáo đã thường xuyên nhạo báng.
- Này các bạn - Sa môn Gotama ăn thịt đã được chuẩn bị riêng cho ông ta, với đôi mắt mở".
Về vấn đề này, Ðức Phật nói: "Ðây không phải là lần đầu, môn đệ Nathaputta đã nhạo báng Như Lai ăn thịt; trong quá khứ ông ta đã nhạo báng Như Lai nhiều lần rồi".
Trong phật giáo, Devadatta là người chính thức đề cao việc ăn chay. Cùng với bốn người bạn đồng tu khác, Devadatta cố gắng đề xuất năm giáo điều khổ hạnh cho các tu sĩ của Tăng đoàn, một trong năm giáo điều đó là tu sĩ tuyệt đối không được ăn cá thịt.
Tuy nhiên đức Phật từ chối áp dụng giới luật này cho các Tỳ kheo và tuyên bố các tỳ kheo được tự do ăn thịt cá thỏa mãn 3 điều kiện: không thấy, không nghe, không giết