Gần đây, liên tiếp có nhiều bản
dịch vụ phiên dịch sách gây tranh cãi về độ chính xác, trường hợp gần đây nhất là tập truyện ngắn “Những thứ họ mang” (The Things They Carried) của nhà văn Mỹ Tim O’Brien, do dịch giả Trần Nguyễn Cao Đăng dịch.
Thời gian vừa qua, vấn đề xuất bản các tác phẩm dịch của nước ngoài ra tiếng Việt của các dịch giả Việt Nam đang gặp nhiều khó khăn và gây rất nhiều tranh cãi giữa độc giả và dịch giả. Ranh giới giữa đúng – sai trong dịch thuật cũng trở thành một vấn đề còn nhiều tranh luận. Vì vậy, ngày 8/5, tại Hà Nội, đã diễn ra buổi tọa đàm mang tên “Dịch thuật trong thế giới xuất bản”, đã thu hút đông đảo các dịch giả và độc giả ở nhiều thế hệ đến tham dự.
Trước đó, một loạt các tác phẩm dính lỗi dịch thuật như “Bản đồ và vùng đất”, “Hạt cơ bản”, “Vô tri”… có cuốn đã bị nhận những chỉ trích rất lớn từ phía độc giả và các nhà phê bình. Xoay quanh chủ đề của buổi tọa các nhà phê bình, dịch giả và độc giả đã có những chia sẻ và đóng góp thẳng thắn, để đưa ra những nhận xét xác đáng đến với những dịch giả, nhằm hoàn thiện hơn công việc
dịch vụ dịch thuật còn nhiều vấn đề để bàn thảo.
Dịch giả Lê Hồng Sâm, dịch giả nổi tiếng đưa các tác phẩm của Pháp đến công chúng Việt chia sẻ: “Độc giả hiện nay rất thông minh, họ phản ứng trước những gì họ cho là không đúng cũng là điều dễ hiểu, chúng ta phải thấy vui mừng, vì độc giả đã biết phản hồi lại chúng ta, nếu sai chúng ta sửa, không sai chúng ta tiếp thu. Tuy nhiên, độc giả hiện nay rất lạ, họ thường chỉ nhìn vào những điều chưa hay, chưa tốt của các tác phẩm dịch để nói và lên án, trên thực tế những cái tốt thì không được đề cập”.
Bà Lê Hồng Sâm nhấn mạnh, “để làm tốt công việc xuất bản, những người làm dịch thuật luôn phải chú trọng đến “độ” (giới hạn, chừng mực), từ thời xa xưa khái niệm về “độ” rất được coi trọng nó có ranh giới rất mong manh, mà khi chưa đạt đến thì làm cho người ta mơ hồ. Trong công việc dịch thuật, lúc nào cũng phải chú ý đến “độ”, “độ” là phải có tấm lòng, kiến thức, kinh nghiệm nghề nghiệp”… Theo bà, ngày xưa nhưng lớp đàn cha, chú, anh ,chị đi trước có tên tuổi trong giới dịch thuật, họ cẩn thận chi tiết và có sai sót rất nhỏ, cả một tuyển tập mà chỉ thiếu hoặc sai sót có một chỗ nhỏ, vì họ rất giỏi, bà cho biết “tuy các thế hệ đi trước không được tiếp xúc với nhiều điều kiện thuận lợi như thế hệ bây giờ, nhưng họ luôn chú trọng đến từng chi tiết nhỏ, họ cảm nhận bằng văn chương và bằng tiếp xúc để cảm nhận và dịch tác phẩm”.
Một tác phẩm
dịch vụ phiên dịch dịch thuật muốn thu hút được độc giả thì người dịch cần có trình độ, kinh nghiệm và đặc biệt là đạo đức nghề nghiệp. Bởi những thứ người dịch ra chính là món ăn tinh thần của những độc giả.