Gánh nặng của lựa chọn
rubiru > 01-29-2013, 12:57 AM
Tham khảo sách "The cultural animal: Human nature, Meaning and Social life" - Roy F. Baumeister
Cuộc sống hiện đại đầy ắp những lựa chọn tiềm năng, nhưng hầu hết mọi người phớt lờ hầu hết những lựa chọn đó trong phần lớn thời gian. Do đó, 1 nguyên tắc cơ bản và sâu xa của chức năng người đó là con người né tránh nhiều lựa chọn có thể. Nhất quán với khuôn mẫu sàng lọc và đơn giản, mọi người phớt lờ nhiều tuỳ chọn có sẵn với họ và họ đi theo những thói quen và lề thói sinh hoạt hằng ngày thay vì đi theo toàn bộ sự đa dạng phong phú của những lựa chọn. Con người có thể có tự do ý chí, nhưng họ cố gắng không sử dụng chúng nhiều.
1 nghiên cứu của những siêu thị ở Mĩ đã kết luận rằng trong năm 1976, 1 người trung bình có khoảng 9000 sản phẩm khác nhau, và do đó mỗi lần bạn bước vào siêu thị, theo nguyên tắc bạn có thể phải đối mặt với việc đưa ra 9000 quyết định về việc mua cái gì. 15 năm sau, siêu thị trung bình ở Mĩ có trên 30,000 sự lựa chọn khác nhau.
Con người khi thiếu những lựa chọn thì nhìn chung họ muốn có được thêm 1 số lựa chọn. Nhưng khi có quá nhiều lựa chọn có sẵn, họ sàng lọc hầu hết những lựa chọn. Con người muốn có những lựa chọn, nhưng họ tìm cách tránh né quá trình lựa chọn, đặc biệt theo ý nghĩa phải liên tục đưa ra những lựa chọn ý thức. 1 lý do quan trọng là vì lựa chọn đòi hỏi nỗ lực. Đưa ra 1 lựa chọn dứt khoát là khó khăn, hoặc không thoải mái theo 1 số cách.
Khả năng lựa chọn của 1 người hoạt động giống như 1 cơ bắp với 1 sức mạnh có hạn. Đưa ra 1 lựa chọn hút đi 1 số sức mạnh. Vì sức mạnh là có hạn nên con người phải giữ gìn nó. Theo quan điểm này, bạn chỉ có thể đưa ra 1 số quyết định ý thức trong ngày, và do đó bạn muốn tiết kiệm khả năng này cho 1 số trường hợp quan trọng. Tự do ý chí phụ thuộc vào 1 nguồn lực có giới hạn, và con người giữ gìn nó.
Những thái độ giúp đưa ra những lựa chọn. Có những thái độ rõ ràng cho phép bạn đương đầu với mỗi quyết định 1 cách êm ả, trôi chảy và chọn ngay lựa chọn nào phù hợp với những gì bạn biết là bạn thích hơn. Ngược lại, nếu bạn không có 1 thái độ, bạn phải vật lộn để tìm 1 cách để lựa chọn. Bạn không thể tránh đưa ra 1 quyết định.
Do đó, những thái độ có những lợi ích quan trọng trong việc giúp con người tránh tiêu tốn những nguồn lực quý giá trong việc đưa ra lựa chọn. Nếu bạn có 1 thái độ đơn giản rằng 1 Đảng chính trị này luôn luôn là tốt nhất thì khi đó bầu cử là 1 vấn đề đơn giản. Nếu bạn nghĩ những Đảng khác nhau có những điểm mạnh, yếu khác nhau và không bên nào luôn luôn đúng thì khi đó việc bầu cử trở nên làm bạn kiệt sức. Do đó, ta không ngạc nhiên khi những người có những thái độ rõ ràng có xu hướng thấy cuộc sống dễ dàng hơn và ít trải nghiệm sự căng thẳng hơn khi đối mặt với những lựa chọn.