Những nhân tố ảnh hưởng đến giá chứng khoán
Chứng khoán được mua đi bán lại giữa các nhà đàu tư trên thị trường điều đó có nghĩa rằng giá chứng khoán về bản chất sẽ được quyết định bởi cung và cầu trên thị trường đó. Nếu số người muốn mua cổ phiếu cao hơn so với số người muốn bán cổ phiếu thì giá sẽ tăng và ngược lại. Nói cách khác giá cổ phiếu thay đổi là do sự chênh lệch giữa cung và cầu của cổ phiếu.
Có 2 cách tiếp cận để đánh giá cung và cầu của cổ phiếu. Cách tiếp cận thứ nhất là dựa trên những thông tin trên thị trường, chúng ta sẽ phân tich và đánh giá ảnh hưởng của chúng tới giá cả của cổ phiếu. Nếu thông tin ảnh hưởng tích cực thì cầu sẽ nhiều hơn, cổ phiếu sẽ tăng và ngược lại, nếu thông tin ảnh hưởng tiêu cực thì cung sẽ nhiều hơn cầu.
Nhà đầu tư kỳ vọng vào lợi nhuận của doanh nghiệp
Thị trường nhạy cảm với thông tin vì thông tin sẽ làm thay đổi kỳ vọng của nhà đầu tư. Yếu tố quan trọng nhất trong thông tin ảnh hưởng đến giá trị của một công ty là thu nhập. Thu nhập là lợi nhuận mà một công ty làm ra, và công ty không thể tồn tại mà không có lợi nhuận. Doanh thu tăng, mở rộng sản xuất, mua bán sáp nhập .. nếu về dài hạn không tăng lợi nhuận thì đem lại lợi ích gì cho doanh nghiệp đó? Nếu một công ty không kiếm được tiền, nó sẽ không có động lực để tiếp tục kinh doanh bởi mục tiêu số một của mỗi doanh nghiệp vẫn là lợi nhuận.
Công ty đại chúng niêm yết trên thị trường chứng khoán phải báo cáo thu nhập của họ bốn lần một năm (mỗi quý một lần). Và vào những lần ra báo cáo này, các nhà đầu tư quan sát với sự chú ý cao độ bởi những thông tin và tình hình tài chính của doanh nghiệp sẽ làm thay đổi quyết định đầu tư của họ.
Các nhà phân tích dự đoán giá trị tương lai về một công ty dựa trên thu nhập của nó. Nếu một công ty có kết quả bất ngờ (tốt hơn so với dự kiến), đó là một điều tích cực. Nếu kết quả của một công ty làm mọi người thất vọng (tồi tệ hơn dự kiến), đó là một điều tiêu cực.
Tuy nhiên, lợi nhuận không phải là yếu tố duy nhất ảnh hưởng đến kỳ vọng của nhà đầu tư. Ví dụ, trong suốt thời kì bong bóng dotcom (1998 – 2000), hàng tá công ty internet đã tăng trưởng, có vốn hóa thị trường lên đến hàng tỷ đô la mà không hề tạo ra một chút lợi nhuận nào. Như chúng ta đều biết, giá trị đó không hề bền vững và hầu hết các cổ phiếu đó giảm thê thảm khi thị trường bước vào thời kỳ suy giảm. Có những công ty chứng kiến giá cổ phiếu giảm cả trăm lần sau bong bóng dotcom.
Mặc dù vậy, thực tế là giá vẫn di chuyển để chứng minh rằng còn những yếu tố khác nữa, chứ không chỉ có yếu tố thu nhập, ảnh hưởng đến cổ phiếu. Các nhà phân tích đã phát triển hàng trăm các biến số, tỷ lệ và chỉ số. Một số bạn có thể đã nghe nói tới, đơn giản như tỷ lệ giá/thu nhập (P/E), trong khi có vô vàn chỉ số khác là vô cùng phức tạp và khó hiểu với những cái tên như Chaikin oscillator hoặc di chuyển phân kỳ hội tụ trung bình. Chúng đều có thể là những nhân tố ảnh hưởng đến giá chứng khoán
Đó là lý do người ta đi đến cách tiếp cận thứ hai, đó là không đi tìm kiếm nguyên nhân thay đổi giá. Thay vào đó, họ tìm cách biết chính xác cổ phiếu sẽ thay đổi như nào.
Cách tiếp cận thứ hai
Có ba lý do chính khiến nhiều nhà đầu tư không tập trung vào đánh giá tin tức khi đầu tư cổ phiếu:
1. Họ không định lượng được thông tin. Rất khó để đánh giá nếu lợi nhuận cổ phiếu tăng 20% thì cổ phiếu sẽ tăng bao nhiêu. Trong nhiều trường hợp khi thị trường suy giảm, giá cổ phiếu vẫn xuống dù lợi nhuận công ty cao hơn năm trước
2. Ảnh hưởng của thời gian. Nếu tháng 7 có tin tức Việt Nam gia nhập TPP (tin tích cực), tháng 8 lại có tin tiêu cực của cổ phiếu thì về mặt tin tức là tích cực hay tiêu cực?
3. Quá tập trung vào tin tức khiến nhà nhà đầu tư hay tìm cách lý giải cho những gì diễn ra trên thị trường. Các thông tin được đưa ra để lý giải khi cổ phiếu tăng hoặc giảm. Người ta không tập trung vào những gì đang diễn ra trên thị trường và luôn ở thế bị động khi đầu tư.
Bạn có hay đọc các tin tức tương tự trên các báo không: người ta luôn tìm kiếm thông tin để giải thích cho diễn biến giá cổ phiếu
Các nhà đầu tư xuất sắc như Warren Buffet, Gerald Loeb .. đều khuyên các nhà đầu tư cần phải hiểu rõ điều gì đang diễn ra trên thị trường, thay vì đi tìm kiếm những những nhân tố ảnh hưởng đến giá chứng khoán. Nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffet cho rằng yếu tố quyết định giá của một cổ phiếu được quyết định bởi giá trị nội tại của một doanh nghiệp đó và sớm hay muộn thị giá của cổ phiếu đó sẽ quay trở về giá trị thực.
Bạn có thể xem hai phương pháp đầu tư chứng khoán hiệu quả của 2 nhà đầu tư xuất chúng.
Xem xét sự biến động của giá chứng khoán cũng chính là xem xét về cung cầu của chứng khoán đó. Cách tiếp cận qua việc phân tích những tin tức biến động ảnh hưởng tới doanh nghiệp có giúp nhà đầu tư trực tiếp xem xét ảnh hưởng lên giá tuy nhiên một điều cần lưu ý đó là những ảnh hưởng này lại thực sự khó định lượng. Cách tiếp cận thứ 2 lại đi vào thì lại không tập trung vào những tin tức này mà thay vào đó lại tập trung vào những giá trị cơ bản của công ty và mặc định rằng giá của cổ phiếu cuối cùng rồi sẽ quay về giá trị nội tại mà doanh nghiệp đó có.