Đó là tình trạng nạo phá thai đang có chiều hướng gia tăng, có những trường hợp sau khi lên gác siêu âm biết thai nhi là con gái đã vội xuống ngay dưới nhà để xin… “giải quyết”.
“Nghiêm cấm siêu âm chẩn đoán giới tính thai nhi” - quy định của Bộ Y tế là vậy, nhưng thực tế tình trạng siêu âm để chẩn đoán giới tính thai nhi vẫn đang tràn lan ở nhiều cơ sở y tế tư nhân, thậm chí cả nhà nước. Thực trạng này đang góp phần làm tăng nguy cơ mất cân bằng giới tính ở nước ta ngày thêm trầm trọng, kéo theo rất nhiều hậu quả khôn lường về mặt xã hội…
“Tiểu xảo” đọc giới tính thai nhi
Phòng khám đa khoa trên đường Thái Thịnh, hơn 8 giờ tối vẫn đông nghịt nhưng điều đặc biệt, hầu hết người tới khám ở đây đều là… chị em. Họ tới đây vì hệ thống siêu âm thai nhi màu 4D hiện đại ở phòng khám này, có thể giúp họ biết chính xác tình trạng sức khỏe thai nhi và cả giới tính của em bé trước khi ra đời.
Chị N.T.L ở khu đô thị Trung Hòa, Cầu Giấy trong khi chờ tới lượt siêu âm bộc bạch: “Đứa đầu nhà em là gái, được mấy chị em ở cơ quan rỉ tai ở đây siêu âm đoán đúng giới tính thai nhi ngay từ khi mới được 10 tuần nên em quyết định siêu âm xem thế nào. Hơn nữa ở đây còn ghi hình ảnh thai nhi, kết quả siêu âm vào đĩa CD để khách hàng về nhà xem”.
Thực tế tại Hà Nội, cũng như rất nhiều thành phố lớn khác, các cơ sở sản khoa, siêu âm thai nhi đang
phát triển chẳng khác gì “nấm sau mưa”. có những con phố có tới cả chục cơ sở siêu âm sản khoa như ở khu vực đường Giải Phóng, Vạn Bảo, Đê La Thành, khu vực cổng bệnh viện Phụ sản Hà Nội, khu vực xung quanh Viện 103 Hà Đông.
Thậm chí ngay cả cơ sở y tế của nhà nước không liên quan gì tới lĩnh vực sản khoa như Viện Lão khoa quốc gia cũng được rất đông chị em có bầu tới đây khám. Bởi lẽ cơ sở y tế này được xem là địa chỉ đầu tiên ở Hà Nội có máy siêu âm màu 3, 4 chiều và chẩn đoán tình trạng thai nhi chính xác của bác sĩ.
Rõ ràng sự phát triển mạnh của loại hình dịch vụ siêu âm sản khoa đồng nghĩa với việc có một cuộc cạnh tranh quyết liệt giữa các cơ sở với nhau. Tất nhiên để thu hút được nhiều khách hàng tới siêu âm, các cơ sở không chỉ hiện đại về trang thiết bị, dịch vụ phục vụ mà còn phụ thuộc rất nhiều vào “tài” đọc giới tính thai nhi của bác sĩ siêu âm.
Thậm chí việc chẩn đoán, đọc giới tính thai nhi còn trở thành “thương hiệu” và sự cạnh tranh của nhiều phòng khám có tiếng như ở phố Vạn Bảo, Phan Chu Trinh, Liên Trì, Hàng Cót…
Một bác sĩ ở một phòng khám tư nhân thẳng thắn cho rằng, mặc dù quy định của Bộ Y tế cấm siêu âm chẩn đoán giới tính thai nhi nhưng có tới 100% sản phụ tới siêu âm ngoài mong muốn tìm hiểu sức khỏe, sự phát triển của thai nhi, chẩn đoán dị tật, tất cả đều yêu cầu cho biết thai nhi là trai hay gái. Vì vậy nếu không cho họ biết giới tính thai nhi đồng nghĩa mất khách. Do đó để vừa thu hút được khách hàng lại vừa tránh được vi phạm quy định của Bộ Y tế nhiều bác sĩ đã có những “tiểu xảo” đọc giới tính thai nhi.
Tại một phòng khám nằm ngay đầu dốc rẽ xuống Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, bác sĩ sau khi siêu âm lắc đầu ngao ngán: “đứa đầu giống mẹ, đứa này lại … giống chị nhé”. Người phụ nữ trạc gần 40 tuổi, nghe xong câu ấy, vẻ mặt buồn trĩu, nghẹn giọng: “Sao lúc hơn 4 tháng, siêu âm bác sĩ bảo về mổ bò ăn mừng vì có thằng chống gậy cơ mà…”.
Ngay lập tức vị bác sĩ phẩy tay: “4 tháng nó khác, giờ 6 tháng nó khác. Bây giờ thì chính xác rồi, không còn nghi ngờ gì nữa… dép đi cả đôi rồi”.
Mất cân bằng giới tính
Chính việc siêu âm chẩn đoán giới tính thai nhi tràn lan đã dẫn tới những hệ lụy to lớn. Đó là tình trạng nạo phá thai đang có chiều hướng gia tăng, có những trường hợp sau khi lên gác siêu âm biết thai nhi là con gái đã vội xuống ngay dưới nhà để xin… “giải quyết”.
Một bác sĩ có thâm niên nhiều năm làm việc trong lĩnh vực kế hoạch hóa gia đình tâm sự: Chị đã từng chứng kiến nhiều chuyện đau lòng từ việc phá thai sau khi đi siêu âm chẩn đoán giới tính.
Có trường hợp hai vợ chồng ở tận Sơn La lặn lội đến Hà Nội siêu âm để biết chính xác vì ở nhà đã 2 cô gái. Họ tìm đến một phòng khám tư nhân trên đường Giải Phóng, sau khi siêu âm được thông báo vẫn là con gái.
Ngay lập tức, hai vợ chồng quyết định phải “giải quyết” luôn dù được nhiều người can ngăn vì thai quá lớn. Thế nhưng, điều đau xót hơn, đó là khi “xử lý” xong, họ biết ra thai nhi là… con trai.
Hơn nữa, tình trạng chẩn đoán giới tính thai nhi còn có những tác động lớn, tiêu cực tới đời sống xã hội. Mới đây, nhân Ngày Dân số thế giới, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Bá Thủy đã bày tỏ sự lo ngại khi tình trạng mất cân bằng giới tính ở nước ta ngày càng ở mức báo động, trong đó có nguyên nhân từ chẩn đoán giới tính thai nhi.
Thống kê cho thấy, tỷ số giới tính khi sinh được coi là bình thường nếu dưới mức 108 nam/100 nữ và tỷ số giới tính khi sinh được coi mất cân bằng nếu trên mức 110 nam/100 nữ. Trong khi đó, hiện nay trung bình tỷ số giới tính khi sinh ở nước ta là khoảng 111-112 nam/100 nữ, thậm chí vùng đồng bằng sông Hồng tỷ số này lên tới 115,4/100.
Một số chuyên gia dân số cho rằng, với tình trạng mất cân bằng giới tính kéo dài và ở mức cao như hiện tại trong 15 - 20 năm nữa, Việt Nam sẽ phải đối mặt với rất nhiều vấn đề xã hội nảy sinh.