Đội lái là những nhà đầu tư kinh nghiệm có nhiều quan hệ trên thị trường trong tay có nhiều vốn(tiền mặt) hay cổ phiếu liên kết lại với nhau để làm giá chứng khoán, “đội lái” còn kết liên với các môi giới chứng khoán, công ty niêm yết để thực hành việc đánh lên hay dìm giá cổ phiếu .
“Đội lái” là tiếng lóng dành cho nhóm các nhà đầu tư có vốn chuyên câu kết, móc ngoặc với nhau để cùng đánh lên hoặc dìm giá cổ phiếu (tạo sóng) nhằm hưởng lợi từ chênh lệch giá.
Thao túng thị trường chứng khoán thường xuất hiện ở những thị trường
đội lái chứng khoán nguyên sơ, mới hình thành khi mà tâm lý đám đông còn chi phối xu thế đầu tư, đồng thời hố tiêu pháp lý còn chưa rõ ràng, chém để quản lý.
Một nhóm các nhà đầu tư thường lợi dụng điều đó để thông đồng kết liên với nhau, hội tụ vào một số mã cổ phiếu nhất mực, tạo ra cung cầu ảo (tự mua tự bán) để lôi cuốn các nhà đầu tư khác trên thị trường cùng tham dự mua bán mã cổ phiếu đó. Những lần tạo ra giá lên, giá xuống được gọi là sóng chứng khoán. Khi giá cổ phiếu lên cao, họ sẽ bán tháo để thu lợi nhuận.
Thị trường chứng khoán Việt Nam sau nhiều năm phát triển đã bước qua thời đoạn nguyên sơ nhưng sự ngang nhiên làm giá cổ phiếu của nhiều đại gia chứng khoán mà dân trong ngành vẫn quen gọi là “đội lái” khiến cho thị trường mất đi sự lành mạnh vốn có, gây thiệt hại cho nhiều nhà đầu tư cá nhân chủ nghĩa nhỏ lẻ và đặt ra yêu cầu giám sát chém hơn đối với các cơ quan quản lý. Tâm lý đám đông là nhân tố “nhân hòa” giúp cho “đội lái” thực hành tạo sóng.
thời đoạn sôi động của thị trường chứng khoán trong các năm 2007-2010 cũng là thời gian mà “đội lái” chứng khoán hoạt động mạnh nhất. Nhan nhản trên các diễn đàn chứng khoán… các thông tin gây nhiễu của “đội lái” tung ra luôn làm các nhà đầu tư chóng mặt, mất phương hướng . Diễn biến giao tế trên bảng giá chứng khoán cho thấy, nhiều cổ phiếu nhỏ (penny) bỗng tăng trần trong cả chục phiên liên tục rồi sau đó lại rơi sàn tự do là những chuyện bình thường.
Đặc biệt, thời đoạn 2010 và nửa đầu năm 2011 được coi là năm của “đội lái”. tuổi này kinh tế thế giới và trong nước có nhiều bất ổn là tiền đề thuận lợi để “đội lái” tung hoành. Một số mã chứng khoán được đội lái ưa thích như AAA, APL, HTV, MKV, DHT, VHG, AMV… đã mang lại những khoản lợi nhuận rất lớn cho “đội lái”. Đơn cử, nhìn vào đồ thị kỹ thuật của cổ phiếu Anphanam (ALP) với giá tăng trần liên tục từ 12.000 đồng/cp lên 31.000 đồng/cp rồi ngay sau đó lại rơi tự do xuống gần 10.000 đồng/cp trong khi công ty không có thông tin quan trọng nào được ban bố chính thức thì mới thấy “đội lái” đã tài giỏi và “ăn đủ” ra sao.
Những chiêu trò làm giá chứng khoán của đội lái
Cách thức làm giá của “đội lái” được đơn giản hóa như sau:
Phân chia nhau kiêng kị các mã cổ phiếu hội tụ đủ nguyên tố “thiên thời, địa lợi” với các nhân tố đánh giá: giá thấp, thông tin hỗ trợ không sáng tỏ, hoạt động trong ngành tương đối hấp dẫn, số lượng niêm yết và khối lượng giao tiếp chưa cao. Đặc biệt, cổ phiếu niêm yết phải tập trung, ít bị chia tách.
Sau đó, tạo ra “nhân hòa” bằng cách tạo ra cung cầu ảo đối với mã cổ phiếu đó. thường nhật “đội lái” sẽ tìm cách thỏa thuận ngầm với ban lãnh đạo công ty phát hành, và các cổ đông lớn nắm giữ nhiều cổ phiếu với các yêu cầu để “đội lái” thực hiện phương án tạo sóng giả. Ban lãnh đạo được đề nghị đưa ra các thông tin đúng thời khắc có lợi cho phương án làm giá, trong khi cổ đông lớn được yêu cầu không xả hàng vào thời khắc đẩy giá lên và phối hợp dự đẩy giá chứng khoán. Một vài môi giới chứng khoán tại các công ty chứng khoán uy tín cũng được đưa vào đường dây này với nhiệm vụ tung các tin đồn, tham vấn hoặc đưa ra các dự báo có lợi theo kịch bản của “đội lái”. Sự kết hợp của các yếu tố này diễn ra cực kỳ bí hiểm, bảo đảm không có thông tin rò rỉ ra ngoài. Chính thành ra, cũng chỉ một số người một mực trong “đội lái” mới được biết và thực hiện các giao du ngầm này.
Sau khi đã chuẩn bị đủ các nhân tố cần thiết, “đội lái” bắt đầu tạo sóng.
trước tiên, thực hành các biện pháp để dìm giá xuống: đề nghị ban lãnh đạo công ty chuyển nhượng một số lượng cổ phiếu cố định để làm mồi nhử. Có thể sử dụng lượng cổ phiếu được chuyển nhượng đem bán ra thị trường để dìm giá xuống thấp hơn hoặc thực hiện chiến thuật gom mua vào một ít tạo cầu ảo rồi bắt đầu dìm giá… Khi giá ở mức hợp bắt đầu chuyển sang giai đoạn 2.
tuổi 2: tụ họp dìm giá cổ phiếu để gom hàng. “Đội lái” sẽ tăng cung hoặc gom cổ phiếu tùy theo thị trường nhằm chỉ cho giá đi ngang lình xình trong khu vực một mực. Giá và khối lượng cổ phiếu cứ như vậy một thời kì khá dài đến khi đội lái tạm gom đủ hàng sẽ bắt đầu thời đoạn 3.
giai đoạn 3: tụ họp đẩy giá lên: “đội lái” sẽ cài người của mình lên các diễn đàn thậm chí liên kết với doanh nghiệp đưa các tin tốt (vắng lợi nhuận,kết quả kinh dinh tốt, chiếm lĩnh được thị trường…) về cổ phiếu mình đang làm giá để hút nhà đầu tư chú ý và có động thái mua vào giúp tăng cầu giảm cung.
Nguồn:
chung khoan viet