11-11-2014, 02:16 AM
Xu hướng chuyên nghiệp trong dịch vụ phiên dịch, dịch thuật ngày càng được các doanh nghiệp, trung tâm, cá nhân tổ chức chú trọng. Tuy vậy, một số tổ chức cá nhân lại quá tham nhận dịch với số lượng lớn mà quên mất tính chất lượng của bản dịch, gây nên không ít hậu quả nghiêm trọng. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu một số nguyên nhân cụ thể sau.
Nguyên nhân khách quan:
Người dịch không chủ động được thời gian, bị o ép phải dịch để kịp thời xuất bản, dẫn đến một bản dịch chưa hoàn chỉnh. Thường thì người dịch chỉ trong 2 3 tháng phải hoàn thành một cuốn sách (trong khi đó để một bản dịch có chất lượng cần khoảng 6 tháng) Thậm chí có người dịch vì gấp rút quá mà xé lẻ bản dịch để nhiều người cùng dịch một tác phẩm. Chưa kể người biên tập có trình độ kém hơn người dịch, đã hiểu sai ý và sửa sai phần dịch đúng của người dịch; hoặc người biên tập quá tin tưởng vào tên tuổi và uy tín của người dịch, không biên tập kĩ.
Về nguyên nhân chủ quan:
Do bản thân người làm dịch vụ dịch thuật quá chủ quan, dịch qua loa, qua chuyện, làm để hoàn thành nhiệm vụ mà không hề có trách nhiệm với bản dịch của mình. Người dịch sau khi đã nổi tiếng, có danh, được nhiều đơn vị xuất bản mời dịch, biết rõ không đủ sức lực và thời gian nhưng do tham công tiếc việc, vẫn nhận. Thường thì những người dịch dạng này sẽ “nhận thầu” tác phẩm cần dịch, rồi tổ chức chia lại cho một nhóm khác dịch, dẫn tới sơ sảy về chất lượng dịch. Cũng có thể, người dịch mới vào nghề nôn nóng muốn khẳng định, háo danh, muốn chạy đua về số lượng tác phẩm nên nhận công việc quá sức, dẫn tới bản dịch còn non, đuối hoặc sai sót
Vì vậy, những việc sau đây là cần làm đối với một người dịch để bản dịch trở thành một tác phẩm hoàn chỉnh.
Tuyển chọn dịch giả chắc tay ngay từ khâu đầu, trung thành với nguyên tắc dịch không xé lẻ tác phẩm, mỗi tác phẩm chỉ một người dịch. Thường xuyên hợp tác chặt chẽ với người làm dịch vụ phiên dịch, tạo điều kiện thêm thời gian nếu bản dịch chưa xong, không o ép người dịch về tiến độ thời gian để tạo tâm lý thoải mái. Và đặc biệt,người biên tập sau khi nhận bản dịch sẽ phải dò đọc lại từng dòng so với bản gốc. Nếu phát hiện ra sai sót, thiếu hụt so với bản gốc sẽ lập tức chỉnh sửa, yêu cầu người dịch bổ sung hoặc sửa chỗ dịch sai của người dịch. Việc biên tập lại vài lần sẽ hạn chế nhưng sai sót cơ bản.
Nguyên nhân khách quan:
Người dịch không chủ động được thời gian, bị o ép phải dịch để kịp thời xuất bản, dẫn đến một bản dịch chưa hoàn chỉnh. Thường thì người dịch chỉ trong 2 3 tháng phải hoàn thành một cuốn sách (trong khi đó để một bản dịch có chất lượng cần khoảng 6 tháng) Thậm chí có người dịch vì gấp rút quá mà xé lẻ bản dịch để nhiều người cùng dịch một tác phẩm. Chưa kể người biên tập có trình độ kém hơn người dịch, đã hiểu sai ý và sửa sai phần dịch đúng của người dịch; hoặc người biên tập quá tin tưởng vào tên tuổi và uy tín của người dịch, không biên tập kĩ.
Về nguyên nhân chủ quan:
Do bản thân người làm dịch vụ dịch thuật quá chủ quan, dịch qua loa, qua chuyện, làm để hoàn thành nhiệm vụ mà không hề có trách nhiệm với bản dịch của mình. Người dịch sau khi đã nổi tiếng, có danh, được nhiều đơn vị xuất bản mời dịch, biết rõ không đủ sức lực và thời gian nhưng do tham công tiếc việc, vẫn nhận. Thường thì những người dịch dạng này sẽ “nhận thầu” tác phẩm cần dịch, rồi tổ chức chia lại cho một nhóm khác dịch, dẫn tới sơ sảy về chất lượng dịch. Cũng có thể, người dịch mới vào nghề nôn nóng muốn khẳng định, háo danh, muốn chạy đua về số lượng tác phẩm nên nhận công việc quá sức, dẫn tới bản dịch còn non, đuối hoặc sai sót
Vì vậy, những việc sau đây là cần làm đối với một người dịch để bản dịch trở thành một tác phẩm hoàn chỉnh.
Tuyển chọn dịch giả chắc tay ngay từ khâu đầu, trung thành với nguyên tắc dịch không xé lẻ tác phẩm, mỗi tác phẩm chỉ một người dịch. Thường xuyên hợp tác chặt chẽ với người làm dịch vụ phiên dịch, tạo điều kiện thêm thời gian nếu bản dịch chưa xong, không o ép người dịch về tiến độ thời gian để tạo tâm lý thoải mái. Và đặc biệt,người biên tập sau khi nhận bản dịch sẽ phải dò đọc lại từng dòng so với bản gốc. Nếu phát hiện ra sai sót, thiếu hụt so với bản gốc sẽ lập tức chỉnh sửa, yêu cầu người dịch bổ sung hoặc sửa chỗ dịch sai của người dịch. Việc biên tập lại vài lần sẽ hạn chế nhưng sai sót cơ bản.