Do tần suất nói nhiều và nói lớn, khản giọng là bệnh nghề nghiệp vốn có của giáo viên. Vì vậy, bảo vệ “cần câu cơm” luôn được giới giáo chức quan tâm…
Khản tiếng, mất tiếng nhiều khi chỉ được coi là “bệnh vặt” nhưng nó lại trở thành nỗi lo của những người phải thường xuyên sử dụng giọng nói làm công cụ lao động, trong đó có nghề giáo viên. Bởi vậy, việc bảo vệ giọng nói là yếu tố quan trọng giúp các đối tượng này có thể tiếp tục công việc mà họ yêu thích.
Thanh quản gồm 2 dây thanh đới, khi rung lên tạo nên âm sắc cho giọng nói, vì vậy mọi hiện tượng viêm hay kích thích thanh quản đều ảnh hưởng đến âm sắc. Ở những người nghề nghiệp đòi hỏi phải nói nhiều, nói to, thanh quản rất dễ bị tổn thương. Các sợi dây li ti của cơ đứt tạo thành các hạt sùi ở dây thanh hoặc các chất dịch tiết do viêm mũi, viêm xoang,... chảy xuống họng, bám vào dây thanh gây viêm, sùi. Biểu hiện của viêm thanh quản (VTQ) là khản tiếng ngày càng tăng dẫn đến phát âm khó khăn, mất tiếng. Ở VTQ cấp, triệu chứng bắt đầu thường là: sốt nhẹ, mệt mỏi, khô rát họng, chảy nước mũi,… Đến giai đoạn nặng thì xuất hiện ho khạc đờm nhầy lẫn máu, đau vùng cổ, nuốt khó, xuất tiết vào đường thở gây ho sặc sụa.
Những người làm nghề hay phải nói to, nói nhiều như giáo viên, ca sĩ, phát thanh viên,… thường dễ bị VTQ nhất. PGS.TS Nguyễn Hoàng Sơn – Giảng viên Đại học Y Hà Nội cho biết: có tới 29,9% giáo viên tiểu học mắc bệnh về giọng do VTQ. Bệnh không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến công việc của họ. Bởi vậy, việc điều trị và phòng tái phát VTQ là rất cần thiết.
Để hết khản tiếng, trước tiên cần cho thanh quản nghỉ ngơi, tránh nói to, nói nhiều; xông hơi, uống nước ấm pha chanh hoặc mật ong. Khi bị VTQ cấp hoặc mạn tính, cần ngưng hút thuốc và uống rượu, giữ ấm cổ ngay cả khi thời tiết không lạnh. Đối với giáo viên, là người thường xuyên phải nói nhiều thì nên cho thanh quản nghỉ ngơi tối đa khi không lên lớp. Trong giờ giảng nên dùng các công cụ hỗ trợ như micro, loa, nhấp giọng bằng nước ấm thường xuyên sẽ giúp thanh quản không bị khô.
Trong y học cổ truyền, cây Rẻ quạt là vị thuốc vị thuốc quý có tác dụng thanh nhiệt giải độc, tiêu viêm, cồn rẻ quạt giúp ức chế các chủng vi khuẩn, virut gây những bệnh về đường hô hấp, dưới đây là một số bài thuốc đơn giản mà hiệu quả từ loại cây này
• Bài thuốc trị họng sưng đau, ăn uống khó: Rễ rẻ quạt tươi cho vào với giấm rồi nghiền nát, vắt lấy nước cốt để ngậm đến khi nước bọt ra nhiều thì nhổ đi.
• Bài thuốc chữa ho nhiều đờm do nắng nóng: Dùng 8-10g rễ rẻ quạt sắc lấy nước uống, chia thành nhiều lần trong ngày.
• Bài thuốc chữa viêm họng cấp tính nhẹ: Dùng 9g rễ rẻ quạt, 6g bạc hà, 9g kim ngân hoa, 6g cam thảo, sắc lấy nước uống trong ngày.
Ngoài ra, được dùng làm thành phần chủ yếu, kết hợp với một số dược liệu khác như: bán biên liên, bồ công anh, sói rừng để bào chế theo dây chuyền hiện đại thành dạng viên nén tiện dùng mang tên Tiêu Khiết Thanh. Sản phẩm có tác dụng giảm triệu chứng sốt, đau họng, giảm viêm và đặc biệt hữu dụng đối với các trường hợp bị khản tiếng, mất tiếng, tìm lại sự trong sáng của giọng nói, ngăn chặn bệnh tái phát. Tiêu Khiết Thanh dùng phù hợp cho những người có tính chất công việc phải thường xuyên nói nhiều, dễ mắc viêm thanh quản: như giáo viên, ca sĩ, phát thanh viên, người bán hàng…
Nếu có điều kiện, giáo viên nên bổ sung thường thêm một số thực dược như yến sào. Tổ yến rất tốt cho phổi nên chữa được bệnh ho nhiều và hen suyễn mãn tính. Để tiện lợi, có thể dùng yến lọ chưng sẵn uy tín. Yến lọ chưng sẵn Welnest là món quà sức khỏe ý nghĩa nhất. Welnest chứa 12% thành phần yến tổ, tuyệt đối không sử dụng chất bảo quản và sợi yến dòn, dai như chưng tại nhà.
Nên lưu ý, đối với yến sào, nên dùng thường xuyên (chỉ một lượng dù nhỏ khoảng lọ 70ml) hơn là một lượng lớn nhưng lâu mới dùng một lần.