Sáng qua, Ủy ban TVQH đã thảo luận Báo cáo kết quả giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo hiểm y tế giai đoạn 2009-2012. Nhiều ý kiến cho rằng bệnh nhân sử dụng thẻ bảo hiểm y tế còn bị phân biệt đối xử, và đề nghị phải phân tích rõ thực trạng này để có biện pháp chấn chỉnh.


Phải tạo dịch vụ khám chữa bệnh hấp dẫn mới thu hút được người dân tham gia BHYT - Ảnh: Diệp Đức Minh

Đại diện cơ quan chủ trì giám sát, Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội Trương Thị Mai cho hay, trong giai đoạn 2009-2012, tỷ lệ dân số tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) đã tăng từ 58,2% năm 2009 lên 66,8% năm 2012. Tuy nhiên, tính đến cuối năm 2012 vẫn còn 18 tỉnh có tỷ lệ tham gia BHYT dưới 60%; một số nhóm đối tượng bắt buộc phải tham gia BHYT nhưng tỷ lệ đạt thấp...

Một trong những nguyên nhân khiến người dân chưa mặn mà là do hoạt động khám chữa bệnh (KCB) BHYT tại bệnh viện chưa thực sự hấp dẫn. Theo bà Mai, hiện nay, đa số các bệnh viện đều hoạt động theo cơ chế tự chủ và mở rộng xã hội hóa, qua đó sử dụng khá nhiều thiết bị kỹ thuật y tế theo mô hình góp vốn, dành 5-10% số giường làm dịch vụ để thu phí cao. Bệnh nhân BHYT chỉ được hưởng những dịch vụ cơ bản do BHYT chi trả, khi sử dụng dịch vụ xã hội hóa họ phải trả thêm phần tiền chênh lệch.

“Xã hội hóa công tác KCB tuy đạt nhiều thành tựu, có nhiều điểm tích cực, song cũng hình thành 2 chế độ trong một bệnh viện nhà nước, bệnh nhân BHYT với 2-3 người/giường và bệnh nhân KCB theo yêu cầu với 1 người/phòng với đầy đủ thiết bị. Sự tương phản này cùng với yêu cầu về y đức chưa được cải thiện nhiều làm cho BHYT thiếu hấp dẫn, gặp khó khăn trong việc mở rộng”, bà Mai phân tích.

Bỏ tiền túi để tránh phiền toái

Chủ nhiệm VPQH Nguyễn Hạnh Phúc nhìn nhận, việc tham gia BHYT giúp cho người dân hưởng lợi rất nhiều, đặc biệt là với những bệnh nhân nghèo, nhưng thực tế thì vẫn có rất nhiều người dân chưa mặn mà do bị phân biệt. “Cái chính là phải tạo dịch vụ hấp dẫn thì chính sách mới bền vững được. Nếu đi khám mà câu đầu tiên bác sĩ hỏi có bảo hiểm hay không, bệnh nhân đã nảy sinh tâm lý sợ bị phân biệt đối xử. Bác sĩ không nên yêu cầu bệnh nhân phải khai. Việc của anh là cứ khám, bệnh nhân khám xong thì sẽ xuống khu vực khác để nộp tiền”, ông Phúc đề xuất.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý cảnh báo: “Vừa rồi xảy ra trường hợp hai mẹ con sản phụ bị tử vong do khi gặp sự cố bệnh viện cấp huyện vẫn cố giữ lại vì nếu cho chuyển lên tuyến trên thì BHYT cũng sẽ bị cắt đi theo. Cho nên nếu BHYT sử dụng không đúng sẽ ảnh hưởng đến cả tính mạng của người dân”.

Phó chủ tịch QH Uông Chu Lưu cũng đề nghị phải phân tích tại sao ở miền núi, Tây nguyên, điều kiện sống khó khăn hơn mà tỷ lệ tham gia BHYT lại cao hơn, trong khi những tỉnh, thành phố lớn, điều kiện kinh tế phát triển thì tỷ lệ tham gia của dân lại thấp. Theo ông Lưu, vấn đề là phải cải cách thủ tục hành chính vì trên thực tế, thủ tục phức tạp, rườm rà, phải chờ đợi lâu, bị gây khó dễ… khiến cho bệnh nhân rất ngại dùng thẻ BHYT khi đến cơ sở KCB. Những người có tiền sẵn sàng bỏ tiền túi để KCB theo dịch vụ yêu cầu để tránh các phiền toái.

Phát biểu sau đó, Phó chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan nhìn nhận báo cáo mới chỉ dừng lại ở mô tả về tình hình sử dụng BHYT, tình hình KCB phục vụ BHYT mà chưa chỉ ra được nơi nào làm tốt, mô hình nào là mô hình tốt, nơi nào thực hiện chưa tốt và cần chỉ ra trách nhiệm đơn vị, cơ quan, địa phương vi phạm. “Ví dụ khiếm khuyết trong KCB, báo cáo nêu chủ yếu tình hình sử dụng kinh phí là chính, rồi chi trả là chính, nhưng còn thực trạng KCB đối với những người có thẻ BHYT hiện nay còn tồn tại mấy vấn đề: Thứ nhất là không được đối xử công bằng như những người có tiền; Hai là địa phương muốn giữ người có BHYT làm cho tình trạng bệnh trầm trọng; Ba là chi trả cho những người BHYT rất lâu và rất khó khăn, thậm chí có nơi chi trả không đủ. Người có thẻ BHYT rất là cực. Chất lượng KCB đối với người có thẻ BHYT thế nào, cần có kết luận sắc nét hơn trong Báo cáo giám sát”, Phó chủ tịch nước đề nghị.

“Ăn của dân không từ một cái gì”

Liên hệ đến những vấn đề khác, Phó chủ tịch nước cho rằng nhiều chính sách của Đảng và Nhà nước rất tốt đẹp nhưng khi triển khai thực hiện ở địa phương thì bị biến dạng đi rất nhiều, như tiền của các cháu dân tộc thiểu số mà hiệu trưởng cùng với một số cán bộ còn biển thủ đến gần 3 tỉ đồng, vừa bị khởi tố; tiền của gia đình liệt sĩ, thương binh cũng bị ăn chặn; rồi liều vắc xin tiêm cho một cháu, nhưng lại san ra tiêm cho hai cháu, xảy ra ngay tại Hà Nội…

“Tôi càng đi nhiều càng thấy buồn, chỉ vui vì dân vẫn tin tưởng Đảng nhưng buồn nhiều vì chế độ chính sách đến với dân như vậy. Đến tiền liệt sĩ, thương bệnh binh còn ăn được, bây giờ ăn của dân không từ một cái gì. Cho nên QH cần phải có biện pháp thế nào đó để chấn chỉnh tình trạng luật pháp không nghiêm, không ai sợ pháp luật, không ai sợ bị trừng trị”, Phó chủ tịch nước chia sẻ.

Bảo Cầm

Nguồn: Tin tức