Trở về quê hương từ chiến trường ác liệt, người cựu chiến binh ấy chọn con đường tiếp nối nghề bốc thuốc truyền thống của gia đình. Hơn 30 năm qua , ông không ngừng nghiên cứu hoàn thiện bài thuốc cha ông để lại, đồng thời coi việc cứu người bệnh qua cơn hoạn nạn như là niềm hạnh phúc của mình. Nhờ tài năng và tấm lòng ấy danh tiếng lương y Nguyễn Sỹ Bằng ngày càng vang xa, được đông đảo bệnh nhân biết đến như là địa chỉ tin cậy điều trị căn bệnh xơ gan cổ trướng.
Bài thuốc truyền đời chữa bệnh xơ gan cổ trướng của lương y nức tiếng Hà thành
Chữa bệnh cứu người bằng bài thuốc gia truyền
Ngôi nhà nhỏ đơn sơ nằm sâu hun hút trong ngõ của Lương y Nguyễn Sỹ Bằng (Mỹ Đức, Hà Nội) luôn tấp nập người vào người ra. Người đến cắt thuốc chữa bệnh cũng nhiều, nhưng người đến để thăm hỏi, cảm ơn, tri ân ông còn đông đảo hơn. Họ là một trong số những người bệnh may mắn được vị danh y này cứu mạng sống trước lưỡi hái tử thần. Nhiều lần đi công tác qua huyện Mỹ Đức, Hà Nội, nhưng mãi lần này, chúng tôi mới có dịp ghé lại nhà ông để tìm hiểu về bài thuốc gia truyền mà nhờ nó, lương y Nguyễn Sỹ Bằng làm nên danh tiếng
Nói về bệnh xơ gan cổ trướng, ông Bằng diễn giải khá tỉ mỉ cho chúng tôi dưới góc độ khoa học: “Bình thường khoang màng bụng giữa lá tạng là một khoang không có nước, nếu có chăng chỉ là một ít chất nhầy bôi trơn không đáng kể. Khi giữa hai lá tạng của màng bụng xuất hiện một lượng dịch ít hoặc nhiều gọi là tràn dịch màng bụng hay còn gọi là cổ trướng. 2 nhóm nguyên nhân chính dẫn đến bệnh là nguyên nhân gây cổ trướng dịch tiết (lao màng bụng, K, viêm …)và nguyên nhân gây dịch thấm (xơ gan, suy thận, tim, suy dinh dưỡng…)
Khi hỏi về bí quyết gia truyền trong phương thuốc chữa bệnh của gia đình ông Bằng bộc bạch: “Những vị thuốc của chúng tôi đều từ thời Hải Thượng Lãn ông còn truyền lại, ngoài ra còn có thêm một số vị thuốc mới của GS. Đỗ Tất Lợi bổ sung vào bài thuốc Đông Y. Bên cạnh đó,nhiều vị thuốc dân gian có trong bài thuốc gia truyền, tôi đều phải nghiên cứu. rồi tự lặn lội đến các khu vực của dân tộc người Mường, người Nùng…tìm kiếm bổ sung. Nguyên lý chữa bệnh trong bài thuốc của tôi, đó là thải độc rồi mới tẩm bổ. Nghe thì đơn giản, nhưng với những người hành nghề y, việc giải độc như thế nào lại chẳng phải chuyện ai cũng làm nổi”.
Khi PV gặng hỏi về các vị thuốc cụ thể trong bài bài thuốc truyền đời chữa xơ gan cổ trướng của gia đình, ông Bằng không ngần ngại “bật mí”: “Đối với thang thuốc uống, những vị thảo dược không thể thiếu là cây xạ vàng, xạ đen , cây chân chim,cây đám khỉ, cây dái khỉ, cây đắng, cây biêu, cây sồi…”. Ngoài ra, còn có một số vị khác, ông Bằng bảo đó là bí quyết gia truyền của nhà ông nên không thể tiết lộ cho người ngoài. Cũng theo ông Bằng, hầu hết các vị thuốc chữa xơ gan cổ trướng của các thầy lang đều tương đối giống nhau, tuy nhiên sự thành bại chính ở chỗ pha chế, điều chế sao cho tỷ lệ phù hợp. Cũng từng ấy vị nhưng nếu tỷ lệ không phù hợp thì kết quả sẽ không cao. “Khi uống chữa xơ gan cần kiêng một số thức ăn và đồ bổ như: Thịt chó,cá mè, lươn, ba ba, phủ tạng động vật, trứng lộn, sữa (trừ một số loại sữa dành riêng cho bệnh đang điều trị- PV),không được dùng các loại thuốc bổ như: Sâm, nhung. Nếu không kiêng được,thì thuốc không có tác dụng.Thang thuốc đắp cần một số loại thảo dược: Cây khén cò, lá phát bôi đen, lá phát bôi trắng, cây hàm ếch, lá mò dé…Sau khi hái về,ông rửa sạch,giã nhỏ mỗi thang chia làm hai phần. Một phần dùng để sơ chế đắp,một phần cho vào tủ lạnh bảo quản hoặc ngâm với rượu để dành” , ông Bằng giải thích thêm.
Cứu người là niềm hạnh phúc
Sau hơn 30 hành nghề bốc thuốc lương y Nguyễn Sỹ Bằng không thể nhớ mình đã cứu chữa cho biết bao người, trong đó rất nhiều người bệnh viện trả về,Tây y bó tay.Suy nghĩ trầm ngâm một lúc, ông mở tủ lấy ra cuốn sổ đã cũ kỹ, nhiều nét đã phai màu. Cuốn sổ này ông ghi chép lại những “ca khó chữa”, đó vừa là thành quả cũng vừa là bài học sâu sắc trong nghề của mình rồi kể cho chúng tôi nghe.
Trong cuốn sổ của ông Bằng, PV thấy vẫn còn ghi rất rõ,bệnh nhân tên Đạt ở xã Hữu Văn bị xơ gan cổ trướng tình trạng thập tử nhất sinh, bệnh nhân không thể đi lại được, không thể đến khám được nên người nhà đưa đến gặp lương y Bằng để lấy thuốc. Lạ kỳ thay, chỉ uống 3 thang thuốc của ông Bằng thì tình trạng bệnh nhân đã bắt đầu chuyển biến tốt. Uống thêm vài thang thuốc nữa, anh Đạt đã hết ổ dịch ở bụng, có thể tự đi xe máy từ nhà mình xuống chỗ thầy lang Bằng bốc thuốc.
Vị lương y đang trò chuyện với chúng tôi thì một bệnh nhân tên Dung ở xã Hòa Chính (Chương Mỹ - Hà Nội) đến chơi. Biết chúng tôi là phóng viên, bà Dung hồ hởi khoe về việc được ông Bằng cứu thoát khỏi lưỡi hái tử thần. Bà Dung kể lại, năm 30 tuổi (cách đây 27 năm – PV) bà bị xơ gan cổ trướng, đi hết bệnh viện này, thầy lang nọ, nhưng vẫn không có kết quả, gia đình cũng chẳng hi vọng gì nữa. Lần đó, bà may mắn được một người chỉ cho tìm đến thầy lang Bằng. Khi đến đây thì sức khỏe bà Dung đã yếu lắm rồi, bụng nổi cục to bằng cái bát cơm, thực sự là không còn mấy hi vọng sống sót. “Lúc đó ông Bằng định không chữa nữa vì tôi quá yếu, chỉ sợ nhỡ may chuyện xấu xảy ra. Nhưng tôi cứ năn nỉ, bảo nếu không chữa thì cũng không sống được, chết giờ cũng không ân hận gì. Người nhà tôi cũng nói vào, nên ông Bằng nhận chữa và cắt thuốc cho tôi về uống, một thời gian sau thì đỡ và khỏi hẳn. Đến nay đã hơn 60 tuổi, tôi vẫn đi làm đồng bình thường và không còn bị tái phát nữa”Cũng chính cơ duyên đó mà gia đình bà Dung với ông Bằng trở nên thân thiết như người trong nhà, rỗi việc đồng áng, bà Dung lại bảo con cháu chở sang nhà ân nhân chơi.
Một bệnh nhân khác là bà Việt, cũng ở xã Hòa Chính. Bà bị phù thận cấp, nằm điều trị lâu ngày ở bệnh viện nhưng tình hình không thấy khả quan. Khi tìm đến chỗ lương y Bằng , mặt bà Việt sưng húp, chân tay bị phù nề. Bà Việt không thể tự đi được, nên mãi đến đêm khuya , con gái mới dìu đến gặp ông Bằng . Sau khi chẩn đoán và xem xét cẩn thận , ông Bằng cắt cho bệnh nhân 3 gói thuốc và thêm 3 nắm lá đặc trị, rồi đưa cho con gái bà Việt mang về. “7 ngày sau, cô gái ấy trở lại vui mừng thông báo mẹ mình đã đỡ nhiều rồi,mặt không còn sưng, chân tay không phù nề nữa và đã đi lại bình thường được rồi. Tôi cắt thêm cho 3 gói nữa cho con gái bà ấy mang về. Độ nửa tháng sau thì một mình bà Việt sang nhà tôi cảm ơn, tôi kiểm tra lại thì thấy sức khỏe bà trở lại bình thường. Thỉnh thoảng, bà vẫn vào đây chơi và cảm ơn gia đình tôi”, Lương y Bằng nhớ lại.
Từng giúp dân hai huyện vượt “đại dịch”
Không chỉ có bài thuốc bí truyền chữa bệnh xơ gan cổ trướng nổi tiếng, ông Bằng còn có thể chữa được các bệnh như ngứa lở, thủy đậu, sởi, quai bị… Theo những người dân ở thôn Đồng Mít cho biết, cách đây hai năm, có một vùng rộng lớn ở huyện Mỹ Đức và Chương Mỹ bị mắc dịch quai bị. Số ngưới bị bện rất đông , người nọ bảo người kia họ đến thầy lang Bằng bốc thuốc. “Chỉ mấy thang thuốc của thầy lang Bằng, con trai tôi và nhiều bệnh nhân khác đã khỏi bệnh quai bị”, bà Phương ở xom 13 thôn Đồng Mít cho biết
Rời nhà ông Bằng, điều khiến chúng tôi ngạc nhiên là theo lời bà Dung, bài thuốc đặc trị xơ gan cổ trướng của ông chưa hề được cấp chứng nhận. Bà Dung khẳng định: “Việc ông lang Bằng dùng bài thuốc gia truyền chữa cho nhiều người,cả dân địa phương ở đây cũng như những bệnh nhân khắp nơi từng được ông cứu sống sẵn sàng đứng ra đảm bảo”. Tuy nhiên, khi trao đổi cùng PV,ông Nguyễn Xuân Hướng, nguyên chủ tịch Hội Đông y Việt Nam cho biết: “Tôi đã từng nghe đến bài thuốc đặc trị bệnh xơ gan cổ trướng của lương y Nguyễn Sỹ Bằng, cũng đã thấy nhiều người ca ngợi bài thuốc này. Tuy nhiên, muốn được cấp giấy chứng nhận, ông Bằng phải có hồ sơ, có đơn và được sự xác nhận của cơ quan y tế địa phương thì Hội Đông y mới có thể xem xét và cấp giấy chứng nhận được. Nếu bốc thuốc cho người bệnh, ông Bằng phải có giấy phép hành nghề do sở Y tế cấp”.
GIANG ĐÌNH
Số 19 (5-2013)
Gia đình và xã hội