Viêm nhiễm khuẩn đường tiết niệu (NKĐTN) là một căn bệnh thường hay gặp ở trẻ em, xếp thứ 3 sau các bệnh viêm nhiễm khuẩn hô hấp và tiêu hóa. Khi không được phát hiện và điều trị sớm, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng và các di chứng nặng nề về sau.
Nguyên nhân gây ra bệnh chủ yếu là do các vi khuẩn gram âm như E.coli, Proteus… một số loại cầu khuẩn đường ruột, ngoài ra còn có thể gặp trường hợp do virus hoặc nấm…. Nhiễm khuẩn đường tiết niệu là bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi của trẻ nhỏ.
Các biểu hiện lâm sàng, Thường gặp phải 3 thể nhiễm khuẩn đường tiểu sau:
Viêm thận, bể thận hay bị nhiễm khuẩn đường tiểu trên. Trong các trường hợp này ngoài bị viêm nhiễm ở đường tiểu còn kèm theo bị viêm mô kẽ thận.
Viêm bàng quang hay nhiễm khuẩn đường tiểu dưới.
Nhiễm khuẩn đường tiết niệu không có triệu chứng rõ ràng.
Biểu hiện của bệnh: Do bệnh không có triệu chứng đặc hiệu nên các dấu hiệu lâm sàng chỉ có giá trị gợi ý đó là:
Các dấu hiệu của nhiễm khuẩn: Trẻ bị sốt cao, thân thể rét run, toàn thân có tình trạng bị nhiễm khuẩn hoặc nhiễm độc. Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ đôi khi sẽ không có biểu hiện của sốt, có thể thấy nhiều biểu hiện như một tình trạng bị nhiễm khuẩn huyết: vàng da, thân nhiệt hạ…
Các dấu hiệu khác như: tiểu ít, tiểu buốt, nước tiểu có màu xẫm cũng có thể gặp. Nếu trẻ bị viêm bàng quang hay bị nhiễm khuẩn đường tiết niệu dưới có thể thấy trẻ bị tiểu rắt, tiểu đau, tiểu phải rặn. Nhiều khi do sợ hãi hoảng hốt trẻ hay la hét khi tiểu. Có thể thấy bàn tay của trẻ khai nồng do trẻ luôn nắm hoặc kéo dương vật. Nhiều khi trẻ có thể kêu đau ở vùng hạ vị.
Khi trẻ bị viêm nhiễm đường tiết niệu trên, ngoài tình trạng bị nhiễm khuẩn toàn thân trẻ có thể kêu đau ở vùng thận.
Các xét nghiệm và thăm dò cần thiết phục vụ chẩn đoán: Khi thấy trẻ có các biểu hiện gợi ý, nghi ngờ như trên cần phải cho trẻ đến các trung tâm y tế làm xét nghiệm để chẩn đoán kịp thời.
>> Cách phòng tránh bệnh
phì đại tiền liệt tuyến
Xét nghiệm nước tiểu có nhiều giá trị trong chẩn đoán nhiễm khuẩn đường tiết niệu. Soi tươi nước tiểu sẽ thấy bạch cầu trong nước tiểu tăng cao hơn chỉ số bình thường. Cấy nước tiểu sẽ phát hiện được vi khuẩn gây bệnh. Có thể xét nghiệm nước tiểu nhanh bằng que nhúng để thêm thông tin cho chẩn đoán bệnh.
Siêu âm, chụp X-quang có nhiều ý nghĩa trong việc chẩn đoán nhiễm khuẩn đường tiết niệu trên và cho trẻ nhỏ dưới 1 tuổi, hay các nhiễm khuẩn đường tiết niệu tái phát.
Điều trị: Đối với các trường hợp viêm bàng quang hay viêm nhiễm khuẩn đường tiết niệu dưới, trẻ thường sẽ được điều trị ngoại trú tại nhà các loại kháng sinh. Thời gian điều trị từ 5-7 ngày.
Đối với các trường hợp nhiễm khuẩn đường tiết niệu trên, trẻ nên nằm viện để điều trị. Nếu trẻ có tình trạng toàn thân tốt có thể cho trẻ kháng sinh uống và theo dõi. Các trường hợp nặng hơn phải điều trị bằng kháng sinh tiêm tĩnh mạch hoặc phối hợp kháng sinh.
Khi phát hiện thấy các dị dạng hoặc bất thường ở đường tiểu như khít, hẹp bao quy đầu… thì cần phải được điều trị với các biện pháp ngoại khoa. Thời gian và liệu trình điều trị phải tuân thủ theo sự hướng dẫn của các thầy thuốc.
>> Biến chứng bệnh
u xơ tiền liệt tuyến.