Options
Nhật Bản có thể mất nhiều thời gian để thông qua TPP sau động thái nhượng bộ về sản phẩm | Diễn Đàn Tuổi Trẻ Việt Nam Uhm.VN
- Nhật Bản có thể mất nhiều thời gian để thông qua TPP sau động thái nhượng bộ về sản phẩm
-
Nhật Bản có thể mất nhiều thời gian để thông qua TPP sau động thái nhượng bộ về sản phẩm
Great Bear > 11-05-2015, 02:37 AM
Nhật Bản có thể mất nhiều thời gian để thông qua TPP sau động thái nhượng bộ về sản phẩm gạo và thịt bò
Tác giả: Nicole L Freiner, Bryant University | Dịch giả: Jessica, Việt Đại Kỷ Nguyên.
![[Image: GettyImages-81133576-676x450.jpg]](http://img.theepochtimes.com/n3/eet-content/uploads/2015/10/11/GettyImages-81133576-676x450.jpg)
( KAZUHIRO NOGI/AFP/Getty Images)
Nhật Bản từ trước đến nay vẫn được xem là nền kinh tế lớn thứ hai trong khối Hiệp định Đối tác Kinh tế Chiến lược xuyên Thái Bình Dương, gọi tắt là TPP, chỉ sau Mỹ và nó đóng vai trò quan trọng trong việc kết thúc ký kết hiệp định thương mại tại Atlanta vừa qua.
Hiệp định này thể hiện tinh thần của Đạo luật II về việc tăng cường thắt chặt quan hệ Nhật-Mỹ (cũng như thể hiện trục trọng tâm của Mỹ hướng về Châu Á), nó theo sau những cột mốc quan trọng đã đạt được trong mùa hè năm nay khi hai nước tái khẳng định mối quan hệ liên minh quân sự. Nhật Bản nhất trí đẩy mạnh vai trò của mình như một đối tác đầy đủ thông qua việc hỗ trợ quân sự cho Mỹ ở khu vực Thái Bình Dương.
Đối với Nhật Bản, hiệp định TPP cũng là một phần nằm trong nỗ lực của Thủ tướng Shinzo Abe nhằm đẩy mạnh nền kinh tế “theo chủ trương của thủ tướng Abe” bằng hoạt động nâng cao Tổng Sản Phẩm Quốc Nội GDP thông qua tăng cường xuất khẩu sang các nước Châu Á khác, Mỹ, Canada và Peru. Rõ ràng Nhật Bản đang cần một cú hích khi nền kinh tế của nước này đang tiến đến điểm suy thoái thực sự khi mà dân số của họ trở nên già hơn đi và sự tăng trưởng kinh tế đang trở nên trì trệ.
Tuy nhiên, như một lẽ thông thường, đi kèm với nỗ lực tăng cường nền kinh tế đó sẽ có cái giá của nó, với trường hợp của Nhật Bản thì cái giá đó là họ phải cho phép tăng cường các mặt hàng nông nghiệp nhập khẩu và hạ thấp thuế quan, đây là những khía cạnh của thoả thuận đạt được mà có thể gây tác hại xấu đáng kể lên người nông dân Nhật, nhất là những nông dân đang canh tác giống cây trồng truyền thống quan trọng bậc nhất ở đất nước này: đó là gạo.
Sự bất mãn ngày càng leo thang là một trong số nhiều rào cản tồn tại trước khi hiệp định TPP có hiệu lực vì hiệp định này cần phải được chấp thuận bởi các cơ quan lập pháp và nhiều cơ quan liên quan khác của 12 nước tham gia hiệp định.
Những bước nhượng bộ thỏa hiệp
Nói chung thoả thuận hiện tại vẫn cho phép Nhật Bản có khả năng bảo vệ các ngành sản xuất nội địa của mình, đặc biệt là lĩnh vực sản xuất gạo và thịt bò, mặc dù nó cũng phải chịu sức ép nặng nề từ Mỹ trong suốt các cuộc đàm phán song phương ở giai đoạn đầu.
Tuy nhiên thương vụ được ký kết ngày 4 tháng 10 bao gồm việc hạ thuế quan cho mặt hàng thịt (thịt bò và thịt heo) và gạo, là hai mặt hàng được xem như hai trong năm mặt hàng nông nghiệp nội địa “thiêng liêng” của Nhật Bản (5 sản phẩm này bao gồm lúa mì, lúa mạch, cây mía và hai mặt hàng kể trên).
Hiện tại Nhật Bản đang nhập khẩu 770.000 tấn gạo để đáp ứng đúng quy tắc mà tổ chức Thương Mại Thế Giới -WTO – đề ra. Khoảng một nửa trong số lượng hàng nhập khẩu này là từ Mỹ – đóng vai trò là nguồn cung lớn nhất, sau đó đến Úc (cũng là một nước đối tác của hiệp định TPP).
Một khi hiệp định TPP được thực thi một cách đầy đủ thì lượng gạo nhập khẩu từ Mỹ vào Nhật Bản có thể tăng thêm khoảng 50.000 tấn mỗi năm trong 3 năm đầu, lên từ mức 10.000 tấn như hiện nay, và sau đó sẽ tăng thêm khoảng 70.000 tấn trước năm thứ 13 từ khi thoả thuận được ký kết. Con số này thấp hơn nhiều so với mức 250.000 tấn mà đoàn đàm phán của Mỹ đã yêu cầu, đây là lý do đã dẫn đến các cuộc đàm phán liên tiếp vào mùa hè năm nay.
Lượng gạo nhập khẩu từ Úc vào Nhật Bản sẽ được phép tăng lên là 6000 tấn một năm trong giai đoạn đầu và lên đến 8400 tấn trước năm thứ 13 của thoả thuận. Nhật Bản cũng sẽ thiết lập một hạn ngạch nhập khẩu phi thuế quan cho khoảng 78.400 tấn gạo và hạn ngạch thuế quan thấp cho sữa bột và bơ tương đương với khoảng 70.000 tấn sữa tươi.
Đối với mặt hàng thịt bò, tỉ lệ thuế quan hiện tại của Nhật là 38,5% sẽ giảm xuống còn 9% trước năm thứ 16 của thoả thuận, với mặt hàng thịt heo thì mức thuế sẽ giảm xuống từ 482 Yên một kilogram xuống còn 50 Yên một kilogram.
Từ góc độ người tiêu dùng mà nói những thay đổi này khá đáng kể. Nhật Bản nhập khẩu khoảng 60% lượng mặt hàng mà người dân của họ tiêu thụ cho ăn uống và người tiêu dùng sẽ được hưởng mức giá thấp hơn khi họ đi mua sắm thực phẩm, đây là kết quả mà thoả thuận này mang lại.
Mặc dù Nhật Bản đã có những bước nhượng bộ này nhưng nước này vẫn bảo lưu khả năng bảo hộ thị trường cho sản phẩm thịt bò và gạo thông qua những cách sau:
Họ được phép quay trở lại với các rào cản thuế quan vào năm thứ 20 của hiệp định cho mặt hàng thịt bò và thịt heo nếu như lúc đó họ thấy thị trường trong nước tràn ngập các sản phẩm nhập khẩu.
Nước này sẽ mua một lượng gạo nội địa tương đương với lượng gạo nhập khẩu để hỗ trợ những người dân sản xuất trong nước.
Nông dân lo lắng và nỗi lo sợ thực phẩm biến đổi gen GMO
Tuy đã có những sự hỗ trợ như vậy nhưng những người nông dân trồng lúa Nhật Bản vẫn lo lắng về tác động mà gạo nhập khẩu có thể gây nên. Đơn cử là những người nông dân mà tôi đã gặp vào mùa hè này trong chuyến công tác ở Nhật đã bày tỏ mối lo ngại sâu sắc về thoả thuận này.
Ở làng Joge, một cộng đồng địa phương nhỏ bé nằm gần thành phố Osaka, nơi mà rất nhiều thanh niên đã bỏ đi nơi khác, các ngôi nhà và đất đai đã bị bỏ hoang. Ông Mizukami là người dân sống ở đây cả đời, hiện đang làm việc trên một vài mảnh đất canh tác nhỏ, đã nói với tôi “Hiệp định TPP là một hiệp định quan trọng, những người nông dân như tôi có thể cảm nhận được những hệ quả của nó một cách trực tiếp, tôi e rằng lối sống thuần nông đang dần trở nên ít dần đi và rồi sẽ biến mất”.
Những người nông dân thuộc một tổ chức quốc gia lớn nhất Nhật Bản là JA Zenchu vẫn lo lắng về tác động của gạo nhập khẩu từ Mỹ và các nước thuộc khối hiệp định TPP khác lên việc canh tác cây trồng quan trọng nhất quốc gia này. Sản lượng gạo sản xuất trong nước của Nhật Bản vốn đã bị đe doạ bởi lượng cầu trong nước giảm nay lại thêm cạnh tranh từ nước ngoài, điều này sẽ làm gia tăng thêm sức ép lên lối sống truyền thống đã được gìn giữ từ lâu đời của nước này và e rằng lối sống đó sẽ khó mà chịu nổi sức ép đó. Những nỗ lực của những người nông dân trẻ làm kinh doanh đang trong giai đoạn đầu hình thành ở những cộng đồng nông thôn như ở làng của ông Mizukami. Sự cạnh tranh nước ngoài từ khối TPP lại đến vào thời điểm đặc biệt khó khăn trong lịch sử của đời sống trồng gạo thuần nông của người nông dân Nhật Bản.
Về phía mình, Thủ tướng Abe nhấn mạnh ông đã sẵn sằng hạ thấp hoặc loại bỏ một vài loại thuế quan, về cơ bản điều đó có nghĩa là lờ đi sự phản đối từ trong nước và cố gắng thu hút đồng minh quan trọng nhất của Nhật Bản – đó là Mỹ – và ông cũng biết khá rõ rằng ông luôn luôn có thể dựng lại những rào cản thuế quan đó nếu cần.
Tuy nhiên điều đó có thể vẫn chưa đủ đối với người nông dân và các nhóm người tiêu dùng, những người không chịu im lặng và bỏ qua. Tuần qua đã có một cuộc tập trung phản đối trước nơi ở của thủ tướng Abe ở Tokyo, ngoài ra đã có nhiều cuộc tuần hành phản đối hiệp định TPP suốt những tháng mùa hè trước khi có cuộc đàm phán diễn ra ở Atlanta.
Người Nhật Bản cũng là những người rất coi trọng quyền kiểm soát trong nước về nguồn cung thực phẩm cho họ nay cũng đang lo lắng không yên về sự xâm nhập tiềm tàng của nhiều hơn các loại thực phẩm biến đổi gen-GMO. Hiện tại Nhật Bản không canh tác bất cứ một loại thực phẩm biến đổi gen nào nhưng hiệp định TPP sẽ trao quyền làm chủ cho các doanh nghiệp đối với đất canh tác nông nghiệp đồng thời TPP cũng làm cho chính phủ không thể hạn chế được vấn đề về sử dụng thực phẩm biến đổi gen. Nhật Bản nhập khẩu rất nhiều thực phẩm biến đổi gen nhưng các nhóm người tiêu dùng như Liên đoàn Người tiêu dùng Nhật Bản (CUJ) lại phản đối bất cứ sự gia tăng sử dụng thực phẩm biến đổi gen GMO nào vì sự đe doạ của nó lên vấn đề đa dạng sinh học.
Tổ chức CUJ và PARC, một tổ chức phi chính phủ cam kết đem lại công bằng quốc tế về kinh tế và xã hội, quan ngại rằng hiệp định TPP và các quy tắc về hoạt động đầu tư và bản quyền của nó sẽ mở cửa cho sản phẩm thịt bò và gạo biến đổi gen từ Mỹ tràn vào (mặc dù hiệp định này không đề cập đến điều này một cách chi tiết).
Thời điểm khó khăn
Người tiêu dùng và nông dân cần phải có nhiều thời gian để cất lên tiếng nói quan ngại của mình khi mà văn bản công khai chính thức của hiệp định TPP sẽ được công bố trong một vài tuần tới. Một số điều khoản của hiệp định sẽ được giữ bí mật và một phần lý do trong đó là vì sự phản đối hiệp định này vẫn đang tiếp diễn và vẫn còn một chặng đường dài phía trước trước khi thoả thuận này có hiệu lực.
Ngoài Nhật Bản, nông dân ở Mỹ và Mexico cũng đã phản đối việc dỡ bỏ thuế quan và tác động tiềm tàng của nó lên kế sinh nhai của họ khi mà vấn đề này vẫn là những câu hỏi nan giải chưa lời đáp. Đảng Tự do Dân Chủ của Nhật (LDP) muốn nhanh chóng thông qua thoả thuận này nhưng điều này chưa chắc chắn cho lắm nếu chiểu theo lịch trình lập pháp của Nghị viện và Quốc hội Mỹ. Đảng LDP sẽ khó có thể tiến hành bước tiếp theo cho đến khi Tổng thống Barack Obama ký thoả thuận và ông này chỉ có thể ký khi Quốc hội thông qua (đang có xu hướng gia tăng phản đối việc thông qua hiệp định này từ các ứng cử viên tổng thống).
Trong trường xảy ra sự trì hoãn đáng kể đối với việc thông qua hiệp định này thì cuộc đàm phán sẽ có thể lùi đến mùa hè năm sau khi thượng viện Nhật Bản tổ chức bầu cử. Phe đối lập rất có thể sẽ cố gắng trì hoãn việc thông qua hiệp định TPP và sẽ biến nó thành một vấn đề trong chiến dịch tranh cử của mình. Đảng LDP có thể sẽ cố gắng thay đổi lịch trình của Hạ viện và triệu tập một phiên họp đặc biệt trước khi diễn ra các cuộc họp về ngân sách vào tháng 4 để họ có thể phê chuẩn hiệp định đó.
Tuy nhiên điều này khó có thể xảy ra được; sớm nhất mà nói thì cơ quan lập pháp của Nhật Bản sẽ chưa phê chuẩn hiệp định TPP cho đến mùa hè hoặc mùa thu năm sau. Điều này sẽ cho những người nông dân đang bất mãn với hiệp định TPP – những người sản xuất các sản phẩm truyền thống thiêng liêng của Nhật Bản là gạo, thịt bò và thịt heo – có thêm nhiều thời gian để vận động, nỗ lực ngăn chặn việc phê chuẩn hiệp định đó.
Nicole L Freiner là Phó giáo sư ngành Khoa học Chính trị thuộc trường Đại học Bryant.
Bài báo này được đăng lần đầu trên trang The Conversation.
Nguồn: http://vietdaikynguyen.com/v3/ -
Nhật Bản có thể mất nhiều thời gian để thông qua TPP sau động thái nhượng bộ về sản phẩm
ClearLove > 11-09-2015, 11:48 AM
gì chứ thịt bò ở nhật vẫn là số zhach, vừa dinh dưỡng vừa ngon miệng