Options
Những điều cần biết về bệnh ung thư vú cho đàn ông và đàn bà | Diễn Đàn Tuổi Trẻ Việt Nam Uhm.VN
- Những điều cần biết về bệnh ung thư vú cho đàn ông và đàn bà
-
Những điều cần biết về bệnh ung thư vú cho đàn ông và đàn bà
hongquan93 > 10-24-2015, 12:52 PM
Sơ lược về vú
Bầu vú gồm có các tuyến tạo sữa (gọi là tiểu thùy), các ống cực nhỏ dẫn sữa tới núm vú (gọi là
tiểu quản), và mô mỡ.
Đa số trường hợp ung thư vú đều bắt đầu trong các tế bào niêm lót tiểu quản. Đó gọi là ung thư
tiểu quản. Những trường hợp khác bắt đầu tại tế bào niêm lót tiểu thùy, và gọi là ung thư tiểu
thùy. Phần còn lại bắt đầu từ những mô khác ở vú.
Ung thư vú là gì?
Ung thư không chỉ là một loại bệnh. Có nhiều dạng ung thư. Nhưng mọi trường hợp ung thư đều
bắt đầu khi một nhóm tế bào trong cơ thể tăng trưởng vượt ngoài tầm kiểm soát. Tế bào ung thư
cứ tiếp tục tăng lên thêm và lấn át tế bào bình thường. Điều này khiến cho cơ thể khó hoạt động
hiệu quả như thường lệ.
Ung thư có thể bắt đầu tại bất cứ chỗ nào trong cơ thể. Nơi bắt đầu có thể là vú, phổi, kết tràng,
và kể cả máu. Ung thư bắt đầu ở vú được gọi là ung thư vú.
Tế bào ung thư có thể lan rộng tới những bộ phận khác của cơ thể. Thí dụ: tế bào ung thư trong
vú có thể đi vào xương và tăng trưởng tại đó. Khi tế bào ung thư lan rộng thì gọi là di căn.
Ung thư luôn luôn được đặt tên theo chỗ bắt đầu. Vì vậy, khi ung thư vú lan tới xương (hoặc bất
cứ nơi nào khác) thì vẫn gọi là ung thư vú. Sẽ không gọi là ung thư xương, trừ khi bệnh bắt đầu
tại xương.
Phải chăng có các loại ung thư vú khác nhau?
Có nhiều dạng ung thư vú. Một vài dạng thuộc loại rất hiếm thấy. Dưới đây là tên y học của
những dạng ung thư vú phổ biến nhất. Bác sĩ có thể cho biết thêm về dạng bệnh của quý vị.
DCIS (Caxinom Tiểu Quản Trú Định)
DCIS là dạng phổ biến nhất của ung thư vú lúc mới bắt đầu. Chỉ phát hiện tế bào ung thư bên
trong các tiểu quản đối với trường hợp DCIS. Các tế bào này không lan rộng qua thành tiểu quản
và xâm nhập mô vú gần đó. Gần như mọi phụ nữ bị DCIS đều có thể trị lành.
LCIS (Caxinom Tiểu Thùy Trú Định)
LCIS không phải là ung thư. Trường hợp này bắt đầu tại các tuyến tạo sữa nhưng không tăng
trưởng xuyên qua thành vách của tuyến.
Đa số chuyên gia ung thư vú đều cho rằng LCIS không tiếp tục tiến triển thành ung thư vú.
Nhưng quả thật phụ nữ bị LCIS sẽ có nguy cơ ung thư vú cao hơn. Nếu quý vị bị LCIS thì phải
rọi khám vú mỗi năm.
4
Caxinom Tiểu Quản Lan Tràn
Đây là dạng ung thư vú phổ biến nhất. Trường hợp này bắt đầu tại nhũ quản của vú và tăng
trưởng xuyên qua thành tiểu quản. Kế đó bệnh có thể xâm nhập vào mô mỡ của vú. Ung thư
cũng có thể lan rộng tới những bộ phận khác của cơ thể.
Caxinom Tiểu Thùy Lan Tràn
Trường hợp ung thư vú này bắt đầu ở tuyến sữa (tiểu thùy). Bệnh có thể lan rộng tới những bộ
phận khác của cơ thể.
IBC (Ung Thư Vú Dạng Viêm)
Đây là dạng ung thư vú hiếm thấy. Thường gặp nhất là trường hợp không có cục u hoặc ung
bướu. IBC làm cho da ở vùng vú có màu đỏ và cảm thấy nóng ấm. Có thể da sẽ dày lên và lỗ chỗ
- nhìn giông giống như vỏ cam. Bầu vú có thể to hơn, cứng hơn, nhạy đau, hoặc bị ngứa.
Vì không có cục u nên có thể sẽ không thấy IBC trên hình rọi khám vú. Sẽ khó có thể phát hiện
IBC từ sớm. Bệnh này dễ có nguy cơ lan rộng và gây hậu quả tệ hại hơn so với ung thư tiểu quản
hay tiểu thùy lan tràn.
Các dấu hiệu ung thư vú
Dấu hiệu phổ biến nhất của ung thư vú là cục u. Có thể cục u sẽ không gây đau. Cục này có thể ở
dạng cứng, nhưng đôi khi lại nhạy đau và mềm. Nếu có bất cứ cục u vú nào mới thì quý vị phải
đến gặp bác sĩ để kiểm tra.
Những điều khác cũng có thể là dấu hiệu của ung thư vú:
Sưng phù toàn bộ hoặc một phần vú (ngay cả khi quý vị không cảm thấy cục u)
Thay đổi ở da vùng vú, chẳng hạn như đau rát hoặc có chỗ lõm
Đau bầu vú hoặc núm vú
Núm vú thụt vào trong
Núm vú hoặc da vùng vú bị ửng đỏ, đóng vảy, hoặc dày hơn.
Có dịch tiết không phải là sữa
Đôi khi trường hợp ung thư vú có thể lan rộng tới các hạch bạch huyết ở nách. Hạch bạch huyết
là những chùm mô nhỏ hình hột đậu có mục đích giúp cơ thể chống lại mầm bệnh. Ung thư có
thể tạo ra cục u hoặc tình trạng sưng phù tại hạch bạch huyết trước cả khi q
Làm sao bác sĩ biết tôi có bị ung thư vú hay không?
Những thử nghiệm có thể sẽ thực hiện
Rọi khám vú là cách tốt nhất để sớm phát hiện ung thư vú. Nếu có điều gì hiện rõ trên hình rọi
khám vú, hoặc nếu quý vị hay bác sĩ phát hiện cục u hoặc thay đổi khác ở vú của quý vị, thì sẽ
thử nghiệm thêm.
Bác sĩ sẽ nêu các câu hỏi về sức khỏe của quý vị và khám tổng quát. Sẽ khám vú để tìm những
thay đổi ở núm vú hoặc da vùng vú. Bác sĩ cũng sẽ kiểm tra hạch bạch huyết dưới nách và trên
xương đòn của quý vị. Hạch bạch huyết sưng phù hay cứng có thể cho biết ung thư vú đã lan
rộng.
Nếu các dấu hiệu đều trỏ vào ung thư vú, thì sẽ thử nghiệm thêm. Sau đây là một vài thử nghiệm
quý vị có thể phải trải qua:
Rọi khám vú: Thường dùng thể thức rọi khám để sớm phát hiện ung thư vú, nhưng cũng có thể
sử dụng cách này để hiểu rõ thêm về bệnh trạng vú có thể có ở quý vị.
Rọi MRI: MRI sử dụng sóng vô tuyến và nam châm cực mạnh - thay vì quang tuyến X - để tạo
hình ảnh. Có thể dùng MRI để hiểu rõ thêm về kích thước ung thư và tìm bất cứ dạng ung thư
nào khác tại vú.
6
Siêu âm vú: Trong thử nghiệm này, một que nhỏ (đũa) sẽ di chuyển khắp vùng da của quý vị.
Que này phát ra sóng âm và thu nhận tín hiệu phản hồi khi sóng dội lại từ các bộ phận nội tạng.
Tín hiệu phản hồi được chuyển thành hình ảnh, và có thể xem trên màn ảnh vi tính.
Siêu âm không thay thế thể thức MRI, nhưng có thể giúp bác sĩ biết cục cộm là u nang hoặc ung
bướu, và có thể gây ung thư hay không.
Rọi hình tiểu quản: Đôi khi thử nghiệm này cũng giúp phát hiện nguyên nhân tạo thành dịch
tiết ở núm vú. Muốn thực hiện thử nghiệm, bác sĩ sẽ đặt một ống nhựa rất mỏng vào tiểu quản ở
núm vú. Một lượng nhỏ "chất màu" được cho vào tiểu quản. Chất này tạo đường nét hình dạng
tiểu quản dưới quang tuyến X và cho thấy có ung bướu bên trong tiểu quản hay không.
Khám dịch tiết từ núm vú: Nếu có chất lỏng rỉ ra từ núm vú của quý vị thì sẽ gởi chút ít chất
này tới phòng thí nghiệm (lab). Sẽ quan sát chất dịch dưới kính hiển vi để xem có bất cứ tế bào
ung thư nào không.
Sinh thiết vú
Khi sinh thiết, bác sĩ trích lấy một mẩu mô nhỏ để quan sát dưới kính hiển vi. Sẽ thực hiện sinh
thiết khi thử nghiệm cho thấy có lẽ quý vị đã bị ung thư. Sinh thiết là cách duy nhất để biết chắc
chắn quý vị có bị ung thư hay không.
Có nhiều dạng sinh thiết. Nên hỏi bác sĩ xem quý vị cần làm loại nào. Mỗi dạng đều có những ưu
điểm và nhược điểm. Lựa chọn dạng sử dụng còn tùy vào trường hợp riêng của quý vị.
Đôi khi cần phải giải phẫu để cắt bỏ toàn bộ hoặc một phần cục u. Điều này thường được thực
hiện tại bệnh viện, và có gây tê tại chỗ. Nghĩa là quý vị vẫn còn tỉnh nhưng vú sẽ bị tê. Có thể
cũng sẽ cho dược phẩm để làm quý vị thấy buồn ngủ. ~X( -
Những điều cần biết về bệnh ung thư vú cho đàn ông và đàn bà
hongquan93 > 10-24-2015, 12:53 PM
Phần 2
hân cấp ung thư vú
Sẽ xác định cấp độ các tế bào ung thư trong mẫu sinh thiết. Phân cấp ung thư là phương thức
giúp bác sĩ dự đoán mức độ nhanh chóng tăng trưởng và lan rộng ung thư. Tế bào ung thư được
xác định cấp độ dựa trên mức gần giống với tế bào bình thường. Tế bào nào có vẻ ngoài khác xa
so với tế bào bình thường đều bị gán cấp độ cao hơn, và sẽ dễ tăng trưởng nhanh hơn. Nên yêu
cầu bác sĩ giải thích về cấp độ bệnh ung thư của quý vị. Cấp độ này giúp bác sĩ chọn loại chữa trị
phù hợp nhất cho quý vị.
Những điều nên hỏi bác sĩ
Tôi cần phải trải qua những thử nghiệm nào?
Ai sẽ thực hiện những thử nghiệm này?
Sẽ thực hiện thử nghiệm tại đâu?
Khi nào sẽ có kết quả, và làm sao lấy?
Ai sẽ giải thích kết quả cho tôi hiểu?
Kế tiếp tôi cần phải thực hiện điều gì?
Tình trạng ung thư của tôi trầm trọng tới mức nào?
Nếu quý vị bị ung thư vú thì bác sĩ sẽ thử để xem bệnh lan rộng tới đâu. Điều này gọi là xác định
giai đoạn. Bác sĩ sẽ xem tình trạng ung thư đang ở giai đoạn nào để chọn dạng chữa trị phù hợp
nhất cho quý vị.
Bệnh ung thư có thể thuộc giai đoạn 1, 2, 3, hoặc 4. Giai đoạn 1 nghĩa là vùng ung thư còn nhỏ
và chưa lan rộng. Con số cao lên - thí dụ như giai đoạn 4 - nghĩa là ung thư trầm trọng hơn. Cần
nhớ nêu cho bác sĩ biết mọi thắc mắc của quý vị về giai đoạn bệnh ung thư và ý nghĩa của điều
đó đối với quý vị.
Những điều nên hỏi bác sĩ
Bác sĩ có biết tình trạng ung thư của tôi đang ở giai đoạn nào không?
Nếu không, thì bác sĩ sẽ tìm xem giai đoạn bệnh ung thư của tôi bằng cách nào, và khi nào?
Bác sĩ nên giải thích giai đoạn này có ý nghĩa gì trong trường hợp của tôi?
Dựa trên giai đoạn ung thư của tôi, bác sĩ nghĩ tôi còn sống được bao lâu nữa?
Kế tiếp là phải làm gì?
8
Tôi cần phải theo loại trị liệu nào?
Có nhiều cách điều trị ung thư vú, nhưng nói chung có 2 dạng chữa trị chánh. Đó là trị liệu tại
chỗ và trị liệu cho toàn bộ cơ thể.
Phẫu thuật và chiếu xạ chỉ dùng để trị ung bướu. Những phương pháp này không ảnh hưởng đến
phần còn lại của cơ thể. Điều này gọi là trị liệu tại chỗ.
Những cách điều trị như hóa học trị liệu và liệu pháp nội tiết tố sẽ phát huy khắp toàn bộ cơ thể.
Phương pháp này có thể truy lùng tế bào ung thư ở bất kỳ nơi đâu trong cơ thể. Đó gọi là chữa trị
toàn thân.
Cách điều trị ung thư vú phù hợp nhất cho quý vị còn tùy vào những điều sau đây:
Tuổi của quý vị
Bất cứ bệnh trạng nào khác quý vị đang có
Giai đoạn và cấp độ ung thư của quý vị
Cơ may dạng chữa trị này đủ sức trị lành bệnh ung thư của quý vị, hoặc có hữu ích gì khác
Mức độ quý vị chịu đựng những phản ứng phụ xuất hiện khi chữa trị
Phẫu thuật trị ung thư vú
Đa số phụ nữ bị ung thư vú đều trải qua một số dạng phẫu thuật. Có một vài dạng giải phẫu là cắt
bỏ u vú, cắt bỏ vú, và cắt bỏ hạch bạch huyết ở nách. Phụ nữ nào đã trải qua thủ thuật cắt bỏ vú
cũng có thể được phục hồi vú, bất kể vào cùng một thời điểm hay về sau này.
Lựa chọn giữa cắt bỏ u vú và cắt bỏ vú
Cắt bỏ u vú còn gọi là phẫu thuật bảo toàn vú. Ưu điểm của cắt bỏ u vú là có thể giữ lại hầu hết
bầu vú. Nhược điểm của điều này: ắt hẳn bệnh nhân sẽ phải trải qua xạ trị sau phẫu thuật. Nhưng
một vài phụ nữ đã qua thủ thuật cắt bỏ vú cũng cần được chiếu xạ vào vùng vú.
Quý vị nhớ phải thâu lượm mọi thông tin trước khi lựa chọn giữa thủ thuật cắt bỏ u vú và cắt bỏ
vú. Nhìn thoáng qua thì quý vị có thể thấy cắt bỏ vú là cách tốt nhất để “dứt sạch toàn bộ”. Phụ
nữ có xu hướng chọn thủ thuật cắt bỏ vú vì lý do này. Nhưng thật ra thì trong đa số trường hợp,
cắt bỏ u vú cũng hiệu nghiệm như cắt bỏ vú. Hơn 20 năm qua, các cuộc nghiên cứu lớn trên hàng
ngàn phụ nữ đã cho thấy điều này là sự thực.
Phẫu thuật chỉnh hình
Nếu quý vị đã trải qua thủ thuật cắt bỏ vú thì có lẽ sẽ muốn phục hồi vú của mình. Điều này gọi
là tái tạo vú. Đây không phải là phương pháp để chữa trị ung thư. Phẫu thuật này được thực hiện
sau khi cắt bỏ vú để tạo ra bầu vú có hình dạng giống như phần vú tự nhiên của quý vị. Nếu quý
vị sắp trải qua thủ thuật cắt bỏ vú và đang muốn tái tạo vú, thì phải đàm luận với bác sĩ thẩm mỹ
trước khi tiến hành phẫu thuật. Có thể phục hồi vú vào cùng một thời điểm với thủ thuật cắt bỏ
vú hoặc về sau này. -
Những điều cần biết về bệnh ung thư vú cho đàn ông và đàn bà
hongquan93 > 10-24-2015, 12:55 PM
Phần 3
Các nguy cơ và phản ứng phụ của phẫu thuật
Bất cứ dạng phẫu thuật nào đều có thể có một vài nguy cơ và phản ứng phụ. Cần nhớ hỏi bác sĩ
xem có thể dự liệu điều gì. Nếu quý vị gặp vấn đề rắc rối thì nên báo cho bác sĩ biết. Các bác sĩ
điều trị cho phụ nữ bị ung thư vú phải có đủ khả năng giúp quý vị giải quyết bất cứ vấn đề rắc rối
nào xuất hiện.
Xạ trị
Chiếu xạ nghĩa là dùng chùm tia có năng lượng cao để tiêu diệt tế bào ung thư. Có thể sử dụng
trị liệu này để tiêu diệt bất cứ tế bào ung thư nào còn sót trong vú, tại thành ngực, hoặc ở vùng
nách sau khi giải phẫu.
Có 2 cách chánh để thực hiện liệu pháp chiếu xạ. Có thể chiếu xạ vào vú từ máy móc đặt bên
ngoài cơ thể. Quý vị có lẽ đã nghe nói về điều này dưới tên gọi chiếu xạ bằng chùm tia ngoài. Và
cũng có thể đặt thẳng các hạt phóng xạ vào mô vú ở kế cạnh vùng ung thư thay vì nhắm chùm tia
chiếu xạ từ bên ngoài cơ thể vào mục tiêu. Điều này gọi là liệu pháp cận phóng xạ.
Hóa học trị liệu (hay hóa liệu pháp)
Hóa học trị liệu nghĩa là sử dụng thuốc để chống lại ung thư. Có thể cho dược phẩm qua gân máu
hoặc uống dưới dạng viên. Các loại thuốc này đi vào máu và lan truyền khắp cơ thể. Hóa học trị
liệu được thực hiện theo chu kỳ hay chu trình. Tiếp theo sau mỗi chu trình điều trị là một quãng
tạm nghỉ vài tuần lễ. Sẽ dùng ít nhất 2 dược phẩm chữa trị trong hầu hết thời gian. Quá trình điều
trị thường kéo dài nhiều tháng.
Bệnh nhân vẫn thường lo lắng về các phản ứng phụ của hóa học trị liệu. Phương pháp này có thể
làm cho quý vị cảm thấy mệt mỏi, thấy khó chịu ở bao tử, và bị rụng tóc. Nhưng những vấn đề
rắc rối này sẽ mất đi sau khi kết thúc chữa trị. Vì vậy, nếu tóc của quý vị đã rụng thì cũng sẽ mọc
lại. Và có nhiều cách điều trị đa số phản ứng phụ. Nếu quý vị bị bất cứ phản ứng phụ nào thì nhớ
phải báo cho bác sĩ hoặc y tá biết để họ giúp đỡ.
Liệu pháp nội tiết tố
Estrogen là nội tiết tố nữ được cơ thể tạo ra cho tới khi quý vị đạt đến giai đoạn thay đổi trong
cuộc đời, và sau thời điểm đó thì chỉ tạo ra một lượng ít hơn rất nhiều. Estrogen làm cho một vài
dạng ung thư vú tăng trưởng mạnh hơn. Vì lý do đó, ngăn chận ảnh hưởng của estrogen hoặc hạ
thấp mức estrogen cũng là cách điều trị một số dạng ung thư vú.
Tamoxifen là loại thuốc ngăn chận estrogen thường dùng nhất. Dược phẩm này được uống hàng
ngày dưới dạng viên. Trong đa số trường hợp, bệnh nhân sẽ dùng tamoxifen trong 5 năm sau khi
trải qua phẫu thuật. Thuốc này hạ thấp xác suất tái phát ung thư ở một vài phụ nữ. Cũng có thể
sử dụng tamoxifen để điều trị tình trạng ung thư vú đang lan rộng, và để giảm thiểu tỷ lệ ung thư
vú ở phụ nữ rất dễ có nguy cơ bị bệnh này. Cũng có nhiều dược phẩm và cách thức khác với mục
đích hạ thấp estrogen để chống lại ung thư vú. Nên yêu cầu bác sĩ trình bày rõ về bất cứ loại
thuốc nào đã trao cho quý vị. -
Những điều cần biết về bệnh ung thư vú cho đàn ông và đàn bà
jinyuan139 > 10-24-2015, 02:23 PM
Bài viết rất hữu ích xin cám ơn