Những nhân tố ảnh hưởng đến giá chứng khoán
Giá cổ phiếu thay đổi mỗi ngày do hoạt động mua bán của những nhà đầu tư tham gia thị trường. Nếu số người muốn mua cổ phiếu cao hơn so với số người muốn bán cổ phiếu thì giá sẽ tăng và ngược lại. Nói cách khác giá cổ phiếu thay đổi là do sự chênh lệch giữa cung và cầu của cổ phiếu.
Có 2 cách tiếp cận để đánh giá cung và cầu của cổ phiếu. Cách tiếp cận thứ nhất là phân tích và đánh giá các thông tin trên thị trường. Nếu có thông tin tích cực thì cầu sẽ nhiều hơn, cổ phiếu sẽ tăng và ngược lại, nếu có thông tin tiêu cực thì cung sẽ nhiều hơn cầu.
Nhà đầu tư kỳ vọng vào lợi nhuận của doanh nghiệp
Thị trường nhạy cảm với thông tin vì thông tin là thay đổi kỳ vọng của nhà đầu tư. Yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến giá trị của một công ty là thu nhập. Thu nhập là lợi nhuận mà một công ty làm ra, và công ty không thể tồn tại mà không có lợi nhuận. Doanh thu tăng, mở rộng sản xuất, mua bán sáp nhập .. nếu về dài hạn không tăng lợi nhuận thì đem lại lợi ích gì? Nếu một công ty không bao giờ kiếm được tiền, nó sẽ không thể tiếp tục kinh doanh.
Công ty đại chúng niêm yết trên thị trường chứng khoán phải báo cáo thu nhập của họ bốn lần một năm (mỗi quý một lần). Các nhà đầu tư quan sát với sự chú ý cao độ vào những thời điểm này, bởi đây là vụ mùa của thu nhập.
Lý do đằng sau là các nhà phân tích dự đoán giá trị tương lai về một công ty dựa trên thu nhập của nó. Nếu một công ty có kết quả bất ngờ (tốt hơn so với dự kiến), đó là một điều tích cực. Nếu kết quả của một công ty làm mọi người thất vọng (tồi tệ hơn dự kiến), đó là một điều tiêu cực.
Tuy nhiên, lợi nhuận không phải là yếu tố duy nhất ảnh hưởng đến kỳ vọng của nhà đầu tư. Ví dụ, trong suốt thời kì bong bóng dotcom (1998 – 2000), hàng tá công ty internet đã tăng trưởng, có vốn hóa thị trường lên đến hàng tỷ đô la mà không hề tạo ra một chút lợi nhuận nào. Như chúng ta đều biết, giá trị đó không hề bền vững và hầu hết các cổ phiếu đó giảm thê thảm khi thị trường bước vào thời kỳ suy giảm. Có những công ty chứng kiến giá cổ phiếu giảm cả trăm lần sau bong bóng dotcom.
Ảnh hưởng của lãi suất đến giá cổ phiếu
Trong tất cả
các yếu tố ảnh hưởng đến giá cổ phiếu thì lãi suất chính là yếu tố quan trọng nhất. Thị trường chứng khoán phản ứng rất mạnh với lãi suất. Lãi suất giảm thì thị trường sẽ tăng và ngược lại. Có một số lý do có thể giải thích cho điều này
• Lãi suất giảm kích thích nhu cầu đi vay để đầu tư cổ phiếu
• Lãi suất giảm khiến gửi ngân hàng là kênh đầu tư kém hấp dẫn so với đầu tư chứng khoán
• Lãi suất giảm giúp các DN có thể tiếp cận vốn tốt hơn với chi phí thấp hơn, vì vậy mà lợi nhuận sẽ cao hơn
Ảnh hưởng của lãi suất đến thị trường chứng khoán là hết sức mạnh mẽ. Một tin đồn về lãi suất cũng có thể làm thị trường tăng/giảm chóng mặt, đặc biệt là trên thị trường ngoại hối.
Tuy nhiên, thực tế là giá vẫn di chuyển để chứng minh rằng còn những yếu tố khác nữa, chứ không chỉ có yếu tố thu nhập, hay lãi suất ảnh hưởng đến cổ phiếu. Các nhà phân tích đã phát triển hàng trăm các biến số, tỷ lệ và chỉ số. Một số bạn có thể đã nghe nói tới, đơn giản như tỷ lệ giá/thu nhập (P/E), trong khi có vô vàn chỉ số khác là vô cùng phức tạp và khó hiểu với những cái tên như Chaikin oscillator hoặc di chuyển phân kỳ hội tụ trung bình. Chúng đều có thể là những nhân tố ảnh hưởng đến giá chứng khoán
Đó là lý do người ta đi đến cách tiếp cận thứ hai, đó là không đi tìm kiếm nguyên nhân thay đổi giá. Thay vào đó, họ tìm cách biết chính xác cổ phiếu sẽ thay đổi như nào.
Cách tiếp cận thứ hai
Có ba lý do chính khiến nhiều nhà đầu tư không tập trung vào đánh giá tin tức khi đầu tư cổ phiếu:
1. Họ không định lượng được thông tin. Rất khó để đánh giá nếu lợi nhuận cổ phiếu tăng 20% thì cổ phiếu sẽ tăng bao nhiêu. Trong nhiều trường hợp khi thị trường suy giảm, giá cổ phiếu vẫn xuống dù lợi nhuận công ty cao hơn năm trước
2. Ảnh hưởng của thời gian. Nếu tháng 7 có tin tức Việt Nam gia nhập TPP (tin tích cực), tháng 8 lại có tin tiêu cực của cổ phiếu thì về mặt tin tức là tích cực hay tiêu cực?
3. Quá tập trung vào tin tức khiến nhà nhà đầu tư hay tìm cách lý giải cho những gì diễn ra trên thị trường. Các thông tin được đưa ra để lý giải khi cổ phiếu tăng hoặc giảm. Người ta không tập trung vào những gì đang diễn ra trên thị trường và luôn ở thế bị động khi đầu tư.
Bạn có hay đọc các tin tức tương tự trên các báo không: người ta luôn tìm kiếm thông tin để giải thích cho diễn biến giá cổ phiếu
Tin tức thường được xem là nguyên nhân khiến giá cổ phiếu thay đổi
Các nhà đầu tư xuất sắc như Warren Buffet, Gerald Loeb .. đều khuyên các nhà đầu tư cần phải hiểu rõ điều gì đang diễn ra trên thị trường, thay vì đi tìm kiếm những những nhân tố ảnh hưởng đến giá chứng khoán. Bạn có thể xem hai phương pháp đầu tư chứng khoán hiệu quả ở Việt Nam tại đây.