Niệm hơi thở là phương pháp mở đầu và xuyên suốt cả quá trình thực hiện 4 niệm xứ - Con Đường Độc Nhất - Ekāyano maggo - đem đến sự giải thoát giác ngộ, đây cũng là phương pháp vừa có thể dùng nó để phát triển tâm định bình an lại vừa có thể dùng nó để phát triển trí tuệ minh sát.
Anapanasati bao gồm cả thảy 16 giai đoạn, dưới đây là 4 giai đoạn đầu tiên trình bày theo hệ thống thứ lớp, bài bản
---------- Bài viết đã được nhập tự động bởi http://www.uhm.vn ----------
Tư thế
Anapanasati có thể thực hiện ở mọi tư thế đi, đứng, nằm, ngồi. Trong đó ngồi là tư thế phổ biến nhất.
Ngồi thẳng lưng và buông lỏng toàn bộ cơ thể. Hành giả có thể chọn bất cứ tư thế nào thích hợp nhất cho mình.
Tư thế ngồi tốt nhất là tư thế ngồi thẳng lưng thoải mái, buông lỏng toàn bộ cơ bắp, tránh mọi sự căng cứng không cần thiết.
Đếm hơi thở
Đây là bước hỗ trợ cho Anapanasati.
Hành giả để hơi thở tự nhiên, đừng thao túng, kiểm soát hơi thở. Hãy để hơi thở tự nhiên như nó vốn có.
Hơi thở vào, hơi thở ra nhẩm đếm là 1, hơi thở vào, hơi thở ra nhẩm đếm là 2 … Đếm từ 1 đến 10 rồi tiếp tục quay lại đếm từ 1 đến 10.
Nếu giữa chừng quên hành giả bắt đầu đếm lại từ đầu.
Hành giả có thể đếm hơi thở khoảng 15 phút cho tâm trí ổn định hoặc đến khi nào cảm thấy vướng víu thì bỏ qua phương pháp đếm này.
---------- Bài viết đã được nhập tự động bởi http://www.uhm.vn ----------
Điểm xúc chạm
Hơi thở ra vào tiếp xúc với cơ thể ở chỗ nào thì đấy là điểm xúc chạm. Điểm xúc chạm có thể nằm ở vùng môi trên hoặc ở giữa lỗ mũi hay ở chóp mũi.
Một số hành giả có hơn 2 điểm xúc chạm khác nhau, lúc này hành giả nên chọn một điểm rõ ràng nhất làm điểm xúc chạm của mình.
Một số hành giả khác lại không có điểm xúc chạm rõ ràng, lúc này hành giả có thể chọn khu vực cửa mũi làm điểm xúc chạm và trụ tâm ở đó.
Hơi thở vào ra
Hành giả giữ tâm ở điểm xúc chạm, để hơi thở tự nhiên và biết rõ hơi thở vào, hơi thở ra qua điểm xúc chạm. Hơi thở vào, hành giả để ý biết rõ là hơi thở đang vào. Hơi thở đang ra, hành giả để ý biết rõ là hơi thở đang ra.
Hơi thở có lúc nóng rực, có lúc mát lạnh … hành giả không nên chú ý đến các đặc tính này của hơi thở. Hành giả chỉ làm một việc duy nhất là để tâm biết rõ hơi thở đang vào, hơi thở đang ra qua điểm xúc chạm.
Hành giả không nên đuổi theo bất kỳ suy nghĩ hay cảm giác nào. Khi có những suy nghĩ, cảm giác khởi lên hành giả cứ phớt lờ, mặc kệ chúng và chú tâm nhận biết trở lại hơi thở vào, hơi thở ra.
Tỉnh giác thở vô, vị ấy biết mình đang thở vô. Tỉnh giác thở ra, vị ấy biết mình đang thở ra. Khi hành giả có thể chú tâm vào hơi thở 30 phút hay hơn, hành giả chuyển sang bước tiếp theo – làm rõ độ dài hơi thở.
---------- Bài viết đã được nhập tự động bởi http://www.uhm.vn ----------
Độ dài hơi thở
Tỉnh giác thở vô dài, vị ấy biết mình thở vô dài, tỉnh giác thở ra dài, vị ấy biết mình thở ra dài. Tỉnh giác thở vô ngắn, vị ấy biết mình thở vô ngắn, tỉnh giác thở ra ngắn, vị ấy biết mình thở ra ngắn.
Hơi thở dài là hơi thở có thời gian đi lâu qua điểm xúc chạm, hơi thở ngắn là hơi thở có thời gian đi nhanh qua điểm xúc chạm.
Ở bước trên, khi đang quan sát hơi thở vào, hơi thở ra hành giả cũng biết hơi thở là dài hay ngắn, ở đây hành giả để ý làm rõ hơn điều này.
Hành giả không nên nghĩ trong đầu là: hơi thở dài, hơi thở dài …. Hành giả cũng không nên nghĩ trong đầu là: hơi thở ngắn, hơi thở ngắn ….
Giống như một người gác cổng đứng ở cổng thành, khi có đoàn người đi qua anh ta để ý và biết rõ đoàn người này là dài hay ngắn, anh ta không lặp lại trong đầu: đây là đoàn người dài, đây là đoàn người dài, đây là đoàn người ngắn, đây là đoàn người ngắn … anh ta chỉ để ý và biết rõ độ dài của đoàn người.
Cũng vậy, hành giả giữ tâm ở điểm xúc chạm và biết rõ độ dài hơi thở. Hơi thở có khi là dài, có khi là ngắn hoặc lúc dài lúc ngắn. Bất kể là gì hành giả cũng nên để hơi thở diễn tiến tự nhiên, không nên điều khiển hay thao túng hơi thở.
---------- Bài viết đã được nhập tự động bởi http://www.uhm.vn ----------
Toàn thân hơi thở
Sau khi có thể nhận biết chiều dài hơi thở trong 1 tiếng đồng hồ hay hơn, hành giả chuyển sang bước nhận biết toàn thân hơi thở từ lúc hơi thở bắt đầu chạm điểm xúc chạm, đi ngang qua điểm xúc chạm, cho đến lúc kết thúc khỏi điểm xúc chạm.
Hành giả để hơi thở tự nhiên, giữ tâm ở điểm xúc chạm và nhận biết rõ lúc hơi thở đang đi vào qua điểm xúc chạm, đang đi ngang qua và kết thúc khỏi điểm xúc chạm, giữ tâm ở điểm xúc chạm biết rõ hơi thở đang đi ra qua điểm xúc chạm, đang đi ngang qua và kết thúc khỏi điểm xúc chạm. . . Hành giả không nên đi theo hơi thở vào bên trong cơ thể hay ra bên ngoài cơ thể.
Giống như người gác cổng, anh ta đứng ở cổng thành, khi người đầu tiên của đoàn người đi qua cổng thành anh ta biết rõ điều đó, khi toàn bộ đoàn người đi ngang qua cổng thành anh ta biết rõ điều đó, khi người cuối cùng của đoàn người đi qua cổng thành anh ta biết rõ điều đó. Người gác cổng vẫn đứng ở cổng thành và không đi theo đoàn người vào bên trong hay ra bên ngoài.
Cũng vậy, hành giả giữ tâm ở điểm xúc chạm và biết rõ lúc hơi thở đang đi vào qua điểm xúc chạm, đang đi ngang qua và kết thúc khỏi điểm xúc chạm, giữ tâm ở điểm xúc chạm biết rõ hơi thở đang đi ra qua điểm xúc chạm, đang đi ngang qua và kết thúc khỏi điểm xúc chạm. Hành giả không đi theo hơi thở vào bên trong hay ra bên ngoài cơ thể. Giữa hơi thở vào và hơi thở ra thường có một khoảng ngưng.
---------- Bài viết đã được nhập tự động bởi http://www.uhm.vn ----------
Hơi thở vi tế
Khi hành giả chú tâm biết toàn thân hơi thở vào, toàn thân hơi thở ra, hơi thở của hành giả sẽ ngày càng trở nên nhẹ nhàng và vi tế hơn. Thậm chí, có lúc nó không còn rõ ràng nữa vì niệm lực của hành giả vẫn chưa đủ để quan sát.
Khi hơi thở biến mất, hành giả không nên ngừng thiền và bỏ đi. Nếu làm vậy hành giả sẽ không thể phát triển định lực của mình.
Lúc này hành giả vẫn tiếp tục thiền và chú tâm vào điểm xúc chạm tạm thời thay thế hơi thở. Khi hành giả chú tâm theo cách này, niệm của hành giả sẽ tăng trưởng từ từ và hành giả sẽ thấy hơi thở trở lại. Khi đó hành giả lại bắt đầu chú ý nhận biết toàn thân hơi thở vi tế vào, toàn thân hơi thở vi tế ra qua điểm xúc chạm.
Một số hành giả có thể bị căng cứng cổ hay cơ mặt, đó là bởi vì hành giả đã chú tâm quá mức vào một đặc tính cứng nào đó hoặc điểm xúc chạm. Điểm xúc chạm chỉ là nơi hành giả giữ tâm đứng yên, đối tượng nhận biết của hành giả là hơi thở và chỉ duy nhất hơi thở mà thôi. Chỉ khi hơi thở biến mất, hành giả mới tạm thời chú tâm vào điểm xúc chạm thay thế hơi thở. Trong trường hợp bị căng cứng cổ hay cơ mặt, hành giả hãy ngồi buông lỏng toàn thân, tránh mọi sự căng gồng của cơ thể, không nên cắn răng vào nhau..
Một số hành giả lại cảm thấy cơ thể bồng bềnh, trôi nổi. Đó là vì hành giả đã đi theo hơi thở vào bên trong cơ thể như ngực, bụng, lỗ rún … hay ra xa bên ngoài cơ thể. Lúc này hành giả hãy quay lại điểm xúc chạm, giữ tâm ở đó và chỉ nhận biết hơi thở khi nó đi qua điểm xúc chạm mà thôi. Hành giả không nên đi theo hơi thở vào bên trong cơ thể hay ra bên ngoài cơ thể mình.
---------- Bài viết đã được nhập tự động bởi http://www.uhm.vn ----------
Ấn chứng thiền định - nimitta - thì cứ việc search google sẽ rõ