Xác định doanh thu ngành xây dựng là vấn đề luôn làm các công ty xây dựng quan tâm, và cũng không ít kế toán còn bỡ ngỡ. Tôi xin lần lượt trình bày vấn đề này (CÁCH XÁC ĐỊNH DOANH THU ĐỐI VỚI CÁC CÔNG TRÌNH XÂY DỰNG) theo từng bước như sau:
A. Hồ sơ thanh quyết toán:
I/ Bảng thanh toán KLHT gia đoạn và quyết toán A-B:
1/ Bảng thanh toán khối lượng hoàn thành giai đoạn (KLHT):
– Trong quá trình thi công, công trình trải qua nhiều giai đoạn, nhiều hạnh mục nhỏ, mỗi giai đoạn, mỗi hạng mục nhỏ, trước khi chuyển sang thi công giai đoạn tiếp theo, nhà thầu phải trình Chủ đầu tư nghiệm thu và ký bảng KLHT và giá trị của giai đoạn đó, gọi là “Bảng Thanh toán KLHT đợt 1; 2; 3 … cho đến đợt cuối.
2/ Bảng quyết toán KLHT công trình A-B:
– Khi công trình được nghiệm thu hoàn thành bàn giao đưa vào sử dụng theo “BB nghiệm thu hoàn thành bàn giao đưa vào sử dụng”, nhà thầu (bên B) trình Chủ đầu tư (bên A) bảng quyết toán này để thống nhất KLHT và giá trị công trình.
– Nếu thống nhất được (thường phải qua rất nhiều lần chỉnh sửa) hai bên A và B cùng ký và đóng dấu, vì thế gọi là Bảng quyết toán A-B (Đầy đủ là: Bảng quyết toán khối lượng hoàn thành công trình).
II/ Phê duyệt quyết toán A-B:
– Đối với các công trình sử dụng vốn tự có của Chủ đầu tư, thì Chủ đầu tư mới có quyền phê duyệt quyết toán, hoặc bản Thanh lý hợp đồng.
– Đối với các công trình sử dụng vốn Ngân sách, thường là sở Tài chính, hoặc UBND từ cấp huyện, thành phố trở lên mới có quyền phê duyệt quyết toán. Kết quả phê duyệt làm Công trình có thể tăng hoặc giảm (thông thường là bị cắt giảm) so với quyết toán A-B mà hai bên Nhà thầu và Chủ đầu tư đã ký trước đó.
– Thời gian chờ phê duyệt QT có thể kéo dài từ một năm đến nhiều năm.
– Công trình đã được phê duyệt QT còn phải chịu sự kiểm soát của Thanh tra, Kiểm toán. Con số của hai cơ quan này mới là con số cuối cùng.
B. Xác định doanh thu:
Khi kế toán nhận được Bảng thanh toán KLHT các đợt 1; 2; 3… rồi đến Bảng quyết toán KLHT này do phòng kỹ thuật giao, sẽ tiến hành như sau:
1. Đối với “Bảng thanh toán KLHT đợt 1; 2; 3.. : Căn cứ giá trị KLHT được A ký xác nhận đồng ý thanh toán trong bảng này:
– Xuât hóa đơn GTGT cho Chủ đầu tư (không được chậm quá 30 ngày kể từ ngày A-B ký “Bảng thanh toán KLHT đợt…), đồng thời kê khai thuế, hạnh toán, cân đối chi phí, thuế đầu vào – nộp thuế GTGT vào ngày 20 của tháng sau đó (Nếu phải nộp).
Cứ như vậy cho đến bảng thanh toán KLHT đợt cuối của công trình.
2/ Đối với bảng quyết toán KLHT công trình:
– Khi có bảng Quyết toán KLHT (phải là bảng đã được hai bên A-B ký đóng dấu đầy đủ) công trình, thì xem được Chủ đầu tư quyêt toán giá trị là bao nhiêu (Phải biết đọc và phân tích bảng quyết toán A-B này do bên phòng kỹ thuật, hoặc phòng kinh doanh giao). Sau đó tổng hợp giá trị hóa đơn đã xuất từ đợt 1 đến đợt cuối, so với giá trị quyết toán A-B: còn bao nhiêu xuất nốt.
– Đối với các công trình sử dụng vốn tự có của Chủ đầu tư, đến đây coi như xong phần xác định doanh thu. Nhưng nếu bị Kiểm toán, thanh tra, thì sẽ phải điều chỉnh DT theo kết quả của hai cơ quan này.
– Đối với các công trình sử dụng vốn Ngân sách: Khi có Quyết định phê duyệt quyết toán A-B của cấp có thẩm quyền, kết quả thanh tra, kiểm toán thì sẽ phải điều chỉnh DT theo quyết định PDQT này và kết quả của hai cơ quan thanh tra, kiểm toán một lần nữa.
Trên đây là một số nội dung để xác định doanh thu. (Tất nhiên trong quá trình này, kế toán phải đồng thời mở sổ hạch toán và theo dõi chi phí được tập hợp về).\