Nghề phiên dịch không phải là một công việc nhàn hạ như nhiều người từng nghĩ. Ở vai trò phiên dịch, bạn sẽ phải chịu sức ép từ nhiều mặt: thời gian, ứng xử, yêu cầu áp lực cao...
Bây giờ chúng ta sẽ tìm hiểu rõ hơn thực tế về công việc phiên dịch thông qua đoạn phỏng vấn được chia sẻ như sau.
Chào chị Vi, sao chị lại quyết định chọn và gắn bó với công việc phiên dịch Tiếng Nhật?
Tôi vốn thích học ngoại ngữ nên đã chọn cho mình hướng đi là nghề
dịch vụ phiên dịch tiếng anh hoặc tiếng Nhật. Khoảng thời gian mới ra trường, tôi cũng đã có nhiều phân vân về định hướng nghề nghiệp cho mình: Đi dạy? Dịch sách? Nghiên cứu? Làm phiên dịch? Và cuối cùng tôi đã chọn phiên dịch vì tôi nghĩ nó phù hợp với tính cách của mình và vì tôi thích được làm cầu nối ngôn ngữ và văn hoá cho những người đến từ những nơi khác nhau.
Những ngày mới ra trường, chị có gặp nhiều khó khăn và bỡ ngỡ trong công việc không? Chị giải quyết những tình huống đó như thế nào?
Ngày trước, tôi có may mắn là được bắt đầu công việc ngay khi mới vừa tốt nghiệp. Và vì là lần đầu tiên đi làm, nên tôi vô cùng phấn khởi và hăng hái. Biết là mình sẽ gặp nhiều khó khăn, nhưng tôi tự nhủ là mình sẽ chăm chỉ và xông xáo, chịu khó học hỏi và rèn luyện... Ban đầu, tôi thường xuyên không hiểu được Sếp muốn nói gì, vì chưa nắm được các vấn đề trong công ty cũng như chưa quen với những thuật ngữ trong công việc.
Để khắc phục, tôi đã cố gắng bằng nhiều cách như: thâu băng các cuộc hội thoại của Sếp do các anh chị đã làm
dịch vụ phiên dịch đi trước để lại, nghe đi nghe lại nhiều lần để nắm được nội dung Sếp muốn đề cập và cách các anh chị chuyển ngữ trong quá trình thông dịch. Đồng thời tôi tranh thủ đọc trước tài liệu, hoặc trao đổi với các anh chị phụ trách chuyên môn để nắm được đại ý của nội dung mà mình sẽ thông dịch. Tôi cũng có riêng 1 tự điển do mình tự tạo, bao gồm các từ vựng chuyên ngành và các cấu trúc câu mà tôi sẽ thường xuyên sử dụng.
Để dịch giấy tờ cho tốt, tôi thường tham khảo nhiều tài liệu trong công ty, học cách viết văn cũng như cách sử dụng từ của những quản lý người Nhật qua các văn bản họ phát hành. Và tôi nghĩ mình đã không phí thời gian của mình, vì tôi đã thu hoạch được vốn tiếng Nhật kha khá sau nhiều năm gắn bó với vai trò phiên dịch.
Để nghề phiên dịch được thăng tiến, cần có những hành trang nào?
a/ Vốn học của mình: Bạn phải thông thạo tiếng mẹ đẻ và ít nhất là 1 ngoại ngữ chính. Ngoài ra, bên cạnh việc tạo nền tảng cho kiến thức ngoại ngữ chung tại nhà trường, bạn cũng cần phải nỗ lực nghiên cứu thêm về ngoại ngữ chuyên ngành để có thể truyền tải tốt hơn nội dung cần phiên dịch.
b/ Khả năng giao tiếp.
- Công việc phiên dịch đòi hỏi rất cao khả năng diễn đạt vấn đề một cách rõ ràng và mạch lạc. Bạn cũng nên tạo thói quen sử dụng câu và từ một cách chỉnh chu để không gây hiểu nhầm hoặc gây cho người nghe cảm giác khó chịu về cách dùng từ không hợp hoàn cảnh của mình.
- Tự tin trong giao tiếp cũng tạo nên ấn tượng tốt cho người phiên dịch. Bạn hãy vui vẻ, giao tiếp tự nhiên và tự tin với những gì bạn có, điều đó sẽ tạo tâm lí thoải mái cho cả bạn và những người được phiên dịch.
- Mở rộng phạm vi giao tiếp với nhiều người, để có thể học hỏi nhiều thứ không chỉ về vốn ngoại ngữ, mà còn về cả kiến thức chuyên ngành.
c/ Kiến thức tổng quát
- Trong một công ty có rất nhiều phòng ban, nhiều lĩnh vực, vì vậy kiến thức tổng quan sẽ giúp bạn nhiều đấy.
- Phải có sự am hiểu về văn hoá của các bên được phiên dịch. Điều này sẽ giúp bạn không chỉ hiểu được sâu sắc ngôn ngữ mà còn có thể truyền đạt theo đúng cách mà ngôn ngữ đó cần được thể hiện.
- Ngoài ra, trong quá trình phiên dịch, bạn nên có sẵn viết và sổ tay để có thể ghi chú lại các từ vựng mới mà bạn lần đầu tiên biết được nhé.
Bạn xử lí tình huống "bí" trong phiên dịch như thế nào?
Nhờ Sếp viết ra giấy, hoặc xin Sếp thêm thời gian để tra từ điển, hoặc là lấy luôn hiện vật ra. Ngoài ra, không nhất thiết phải dịch đúng từ chuyên dụng, mà bạn có thể giải thích nó theo cách mà người được dịch có thể hiểu chính xác về đối tượng đó.
Chị có bao giờ dịch trong tình huống cấp trên trách mắng nhân viên hay không, khi đó có điều gì khiến chị ái ngại không?
Đấy là điều bình thường cho dù là đối với người lâu năm hay newbie đều dính phải, quan trọng là mình phải biết nắm bắt vấn đề và giải quyết phù hợp
Bạn cũng nên giữ thái độ trung lập, và tuyệt đối không đưa những suy nghĩ và cảm giác cá nhân vào trong nội dung
dịch vụ phiên dịch.