Options
Tết ta chỉ hợp với một nước nông nghiệp lạc hậu | Diễn Đàn Tuổi Trẻ Việt Nam Uhm.VN
- Tết ta chỉ hợp với một nước nông nghiệp lạc hậu
-
Tết ta chỉ hợp với một nước nông nghiệp lạc hậu
sunlight878 > 01-06-2014, 03:07 AM
Trong bài viết Nhà nước nên xem lại chủ trương 'ăn Tết lớn' như hiện nay, tôi nói đến vấn đề “khoan sức dân” đối với người nghèo trong việc khuyến khích ăn Tết lớn. Bây giờ tôi xin nói đến sự không phù hợp trong việc ăn Tết cổ truyền hiện nay đối với đất nước chúng ta.
![[Image: chohoa12.JPG;pv3079465639546bc5]](http://www.thanhnien.com.vn/Pictures20132/PhuongThanh/chohoa/chohoa12.JPG;pv3079465639546bc5)
Sắc đào rực rỡ - Ảnh T.Hương
Tôi cũng như mọi người, không nói ra thì ai cũng đều biết rằng Tết Nguyên đán là một tập tục thiêng liêng ngàn đời của người Việt chúng ta. Nhưng đó là về mặt văn hóa. Còn với kinh tế thì cần phải xem lại.
Ngày xưa, khi nền kinh tế còn tự cung tự cấp với phương thức sản xuất nông nghiệp cá thể lạc hậu, cơm nhà nào nhà đó ăn, việc nhà nào nhà đó làm, thì chuyện nghỉ từ đầu tháng chạp cho đến gần hết tháng giêng hoàn toàn không ảnh hưởng gì đến sự phát triển chung của xã hội. Các gia đình tự lo cho mảnh ruộng khu vườn con trâu, con bò của mình, tự thu xếp sao cho ổn là được, còn xã hội không ảnh hưởng gì đến việc ăn Tết của người dân.
Nhưng thời đại ngày nay không thể như thế được. Chỉ cần một ngành sản xuất ngừng lại là cả xã hội phải ngừng theo. Hơn nữa chúng ta bây giờ đã hội nhập quốc tế, nền kinh tế chúng ta cũng đã hòa vào nền kinh tế thế giới, thì càng có ảnh hưởng lớn. Thế nhưng chúng ta vẫn duy trì một tập quán có từ ngàn đời xưa mà không hề thay đổi cải tiến, ngược lại còn làm cho nó trầm trọng thêm như việc xin Thủ tướng cho nghỉ đến 9 ngày Tết như vừa qua.
Việc ăn Tết của chúng ta có ảnh hưởng thế nào đến nền kinh tế? Tôi xin liệt kê một số ảnh hưởng nhìn thấy rõ sau đây nhưng chắc chắn là sẽ không đầy đủ vì còn nhiều thiệt hại không thể “nhìn” thấy mà phải qua công tác thống kê.
Trước hết là sự trì hoãn việc thực hiện một số công việc mà lẽ ra cần làm ngay.
Bắt đầu từ đầu tháng chạp, không khí “muốn nghỉ” đã bao trùm trong tư tưởng mọi người. Ai cũng thấy những ngày còn lại trước khi giao thừa là khoảng thời gian “tạm bợ”. Cái gì cũng tặc lưỡi, thôi để qua Tết đi. Không chỉ là chuyện nhỏ nhỏ như sắp xếp cái gì đó trong nội bộ công ty, mà đến cả việc ký hợp đồng làm ăn với bên ngoài, rồi những chuyện lớn hơn như khai trương động thổ những dự án lớn, hợp tác liên doanh với đối tác tiềm năng… Tất tần tật đều theo cái tư tưởng “chờ qua Tết”.
Tôi lấy một thí dụ trong ngành sản xuất phim, là việc khởi quay một bộ phim truyền hình dài tập hiện nay. Chỉ trừ một vài trường hợp đặc biệt như đi coi ngày khởi quay mà thầy phán bộ phim này phải khởi quay trong tháng chạp, không được để qua năm mới sẽ gặp xui thì người ta mới khởi quay. Còn lại tuyệt đại đa số đều bỏ tháng chạp cho nhảy qua tháng giêng. Vì một bộ phim truyền hình dài cỡ 30 tập thì nhanh nhất cũng phải quay mất hơn 2 tháng. Như vậy nếu quay tháng chạp lại kẹt cái Tết ở giữa, nhân sự đoàn phim và diễn viên về quê ăn Tết thì gián đoạn khúc giữa rất lâu. Thành thử ra người ta chờ tết nhất xong xuôi, qua mùng mười hoặc qua rằm mới khởi quay cho mọi việc suôn sẻ. Như vậy thì tập tục ăn Tết trong thời kỳ nền kinh tế nông nghiệp lạc hậu đã ảnh hưởng trực tiếp đến một ngành sản xuất hiện đại như sản xuất phim.
Tôi lấy thêm một ví dụ khác trong ngành xây dựng, là việc xây một căn nhà mới. Cũng như khởi quay một bộ phim truyền hình dài tập, không ai chịu khởi công xây dựng một căn nhà mới vào tháng 11 hoặc tháng chạp mà phải đợi qua tháng giêng. Đó chỉ là 2 ví dụ nhỏ, tôi nghĩ nhiều người khác có thể đưa ra những ví dụ nghiêm trọng hơn. Tôi cho rằng cách làm “đẩy lùi dự án” này ảnh hưởng rất lớn đến nền kinh tế.
Song song với việc đẩy lùi các dự án mới, công việc mới, thì việc giảm sút chất lượng lao động trong thời gian trước và sau Tết trong một số lĩnh vực cũng xảy ra, có khi rất nghiêm trọng. Trước hết là khu vực công, bao gồm bộ máy hành chính và các đơn vị nhà nước khác. Tinh thần làm “chiếu lệ” bắt đầu có từ lúc qua ngày “hâm” mà thực sự rõ nét là ngày 23 tháng chạp - ngày đưa ông Táo về trời. Ngày này và các ngày sau, nhiều sếp nghỉ từ 2-3 giờ chiều để dự tất niên hết nơi nọ tới nơi kia. Có khi sếp nghỉ từ 11 giờ trưa nếu gia chủ tất niên vào buổi trưa, và chiều hôm đó sếp say nên sếp ngủ ở nhà luôn.
Sau Tết thì từ ngày làm việc đầu tiên cho đến mùng 10, sếp lại tất bật dự tân niên. Sếp nghỉ sớm thì xin thưa rằng, nhân viên không thể làm chạy việc, do nhiều cái phải chờ sếp quyết định. Sự chểnh mảng trong khu vực này ảnh hưởng đến toàn bộ nền kinh tế nói chung và khu vực kinh tế tư nhân nói riêng.
Đối với khu vực kinh tế tư nhân, chất lượng làm việc được kiểm soát chặt chẽ hơn nhưng khu vực này bị ảnh hưởng từ khu vực công do khu vực công bị chểnh mảng trong công việc như đã nói. Ngoài ra, trong giai đoạn nhân viên và công nhân nghỉ Tết, các đơn hàng không thể thực hiện, nên khi ký kết với nước ngoài thì phía VN cũng phải điều chỉnh ở chỗ này. Và như vậy cũng sẽ mất sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Phía trên tôi nói đến những cái Tết mà khoảng cách giữa “Tết Tây” và “Tết ta” cách nhau xa, khoảng giữa hai tết còn “xài được” chút chút. Nhưng thí dụ như năm nay, ngày 1 tết dương lịch chỉ cách mùng 1 tết truyền thống của chúng ta có 30 ngày, nên không khí “giao thời” kéo dài từ tết này qua tết kia luôn.
Hiện nay mới đầu tháng chạp nhưng nhiều công việc không thể triển khai được, gõ cửa nhiều đơn vị họ đều hẹn qua Tết. Bạn tôi có 1 dự án cần tổ chức một cuộc lấy ý kiến của các ban ngành, nhưng được biết là phải bỏ 2 tháng trước và sau Tết, phải qua đầu tháng 2 âm lịch mới làm được, do những người có trách nhiệm không thể đọc dự án trong thời gian cận trước và cận sau Tết trong phạm vi 2 tháng.
"Tháng giêng là tháng ăn chơi..." - câu ca dao có từ thời xưa - khi mà chúng ta còn “con trâu đi trước cái cày đi sau”, đến nay chúng ta đi vào nền kinh tế công nghiệp hóa hiện đại hóa nhưng trong suy nghĩ của chúng ta vẫn còn y chang như cũ, thậm chí còn muốn lạc hậu hơn thế nữa. Tôi nghĩ, Tết Việt đã không còn phù hợp với một nền kinh tế hiện đại như bây giờ. Hoặc là phải xóa bỏ nó, hoặc là phải cải tiến cho phù hợp với tình hình mới. Nếu không, nó sẽ là bước cản lớn cho sự phát triển của đất nước chúng ta.
Trần Đình Thu
Nguồn: Tin tức