Bệnh thận âm hư là những chứng vì âm dịch ở thận không đầy đủ mà biểu hiện ra. Những người tiên thiên không đủ, dâm dục quá độ, ngũ chí hoá hoả, kỳ cuối của bệnh nhiệt, hoặc bị bệnh lâu, dùng thuốc chữa không đúng đều có thể gây ra thận âm hư.
Triệu chứng thận âm hư
Eo lưng đầu gối mỏi đau, đầu choáng tai vù, thần mệt sức yếu, mất ngủ hay quên, tóc rụng răng rụng, người gầy. Nam giới thì di tinh, tiết tinh, hoạt tinh, nữ giới thì kinh ít hoặc bế kinh. Gò má đỏ, họng khô, nóng trong xương, triều nhiệt, ngũ tâm phiền nhiệt, ra mồ hôi trộm, nước tiểu vàng, phân khô. Lưỡi đỏ, ít rêu mạch tế sác.
Luận trị:
- Phép trị: Tư bổ thận âm.
- Phương dược:
* Lục vị địa hoàng hoàn (Tiểu nhi dược chứng trực quyết).
Thục địa 320g Phục linh 120g
Sơn dược 160g Trạch tả 120g
Sơn thù 160g Đan bì 120g
ý nghĩa: Thục địa để tư âm trấn kinh làm quân. Sơn thù để dưỡng can nhiếp tinh; Sơn dược kiện tỳ cố tinh là thần. Trach tả thanh tả thận hoả; Đan bì thanh tả can hoả; Phục linh đạm thẩm lợi thấp làm tá sứ.
* Viên bổ thận âm (Thuốc nam châm cứu Viện đông y):
Lá dâu 80g Lộc giác xương 120g Ngó sen 640g
Hoàng tinh 640g Vừng đen 320g Yếm rùa 120g
Củ mài 80g Hạt sen 640g
Hạt bí đao 80g Hà thủ ô 40g
Phân tích: Hoàng tinh, Hà thủ ô, Lộc giác sương, Yếm rùa để bổ thận âm, bổ tinh tuỷ. Vừng đen, Hạt sen, Củ mài để bổ tỳ. Ngó sen, Lá dâu, Hạt bí đao để trừ nhiệt.
Một số món ăn giúp bổ thận âm
Tây y và Đông y đều có những bài thuốc bổ thận âm rất hay và bạn có thể sử dụng chúng để cải thiện chứng âm hư của mình. Tuy nhiên, với những thực phẩm quen thuộc trong cuộc sống hằng ngày, sử dụng chúng đúng cách cũng sẽ trở thành một bài thuốc bổ thận âm cực hiệu quả!
Thịt vịt
Thị vịt, đặc biệt là thịt vịt trắng có khả năng bổ âm thuộc dạng tốt nhất. Đông y xếp thịt vịt vào loại có tính bình, vị ngọt mặn, có công dụng bổ phần âm của năm tạng, thanh hư nhiệt, bổ vị và thận, làm tăng tân dịch. Hằng tuần bổ sung thịt vịt vào thực đơn ít nhất 1 lần sẽ cực tốt cho người âm hư.
Thịt lợn
Tương tự thịt vịt, thịt lơn có tính bình, vị ngọt mặn, có công dụng tư âm và nhuận táo. Một danh y đời Thanh cho biết thịt lợn giúp bổ thận, vị và can âm, làm nhuận da thịt, hết đái đường.
Trứng gà
Trứng gà (lòng đỏ và cả lòng trắng trứng) đều có khả năng tư âm nhuận táo cực tốt. Dân gian thường sử dụng trứng gà nấu với đậu đen hoặc đậu tương để trị chứng âm hư rất hiệu quả.
Sữa bò
Đông y sếp sữa bò vào nhóm có tính bình, vị ngọt, rất giàu chất dinh dưỡng, có công dụng tư âm dưỡng dịch, sinh tân nhuận táo. Y học thời xưa sử dụng sữa bò theo nhiều cách khác nhau chữa trị các chứng khác nhau như “nhuận cơ chỉ khát”, “nhuận bì phu”, “nhuận đại tràng”, “tư nhuận ngũ tạng”, “tư nhuận bổ dịch”.
Ba ba
Ba ba có tính bình, vị ngọt, có công dụng tư âm bổ thận, lương huyết, trừ thấp nhiệt, háo, khát… là một trong những bài
thuốc bổ thận âm tuyệt vời cho người bị âm hư. Dùng ba ba để nấu canh với một số nguyên liệu như khởi tử, hoài sơn dược, nữ trinh tử, thục địa để chữa chứng âm hư hiệu quả.
Rùa
So với ba ba, công dụng tư âm bổ thận, dưỡng huyết của rùa cũng không kém phần hiệu quả. Rùa có tính bình, vị mặn. Sách “Y lâm bị yếu” cho rằng rùa có khả năng chữa chứng đau nhức trong xương do hư nhiệt và các chứng âm hư huyết nhiệt hiệu quả.
Hến
Hến là một loại nguyên liệu khá rẻ và dễ kiếm. Hến có tính bình, vị ngọt mặn, có công dụng tư âm bổ thận. Ngoài công dụng là một bài thuốc bổ thận âm, hến còn có khả năng chữa được chứng đái đường. Thường xuyên thêm hến vào thực đơn hằng ngày sẽ giúp cải thiện chứng âm hư nhanh chóng.
Hải sâm
Không chỉ được biết đến là một loại nguyên liệu cần thiết cho phái mạnh, hải sâm còn được sử dụng để trị chứng âm hư cực công dụng. Hải sâm tư âm, bổ huyết, nhuận táo… và là một loại thực phẩm điển hình trong những loại thực phẩm có công dụng tư âm
bổ thận.
Trai
Chứa rất nhiều đạm và vitamin, trai có công dụng tư âm bổ thận, thanh nhiệt và đặc biệt là giúp mắt sáng hơn. Danh y Vương Mạnh Anh cho rằng trai có khả năng “thanh nhiệt tư âm, dưỡng can lương huyết. Đây cũng là một trong những loại thực phẩm lý tưởng cho người mắc chứng âm hư.
Tổ yến
Dùng tổ yến thường xuyên sẽ trị các chứng bệnh đường hô hấp như lao phổi, giãn phế quản, viêm phế quản mạn tính... những chứng bệnh thuộc thể phế thận âm hư. Trong tổ yến có nhiều chất dinh dưỡng giúp tăng cường sức khỏe nên bạn hoàn toàn có thể thêm vào thực đơn hằng ngày để cải thiện sức khỏe cho cả nhà.
Một số thực phẩm như cá chạch, sữa ngựa, sữa dê, củ mài, mật ong, sữa ong chúa, vừng đen, nấm đông cô, nấm kim châm, cà chua, giá đỗ các loại... cũng có thể trở thành những bài thuốc bổ thận âm dễ áp dụng tại nhà.