Xôi xéo là một món ngon đặc trưng của người Hà Nội, là tổng thể của nhiều màu sắc: vàng sậm của hành phi, vàng hanh của nếp, vàng nhạt của đậu xanh nắm; hòa quyện cùng màu xanh tươi mát mắt của lá gói xôi; mở ra chao ôi là thơm mùi hành, mùi mỡ…
Xôi xéo cũng là một món ngon dễ ăn, nhất là vào tiết thời mát mẻ, dễ chịu… Làm xôi xéo không khó, nhưng nhiều công đoạn, và không bõ công.
Xôi xéo không cần ăn với giò, chả, thịt cũng đã ngon bởi mùi thơm ngậy của xôi, của đỗ, của mỡ, của hành; nhưng nếu muốn tăng độ "đạm" thì chúng ta có thể kết hợp với nhiều loại thịt : thịt gà xé ; thịt kho tàu; pate nóng; ruốc chà bông…
Nguyên liệu (cho 5-6 người ăn):
- 1kg nếp cái hoa vàng
- 1 nhánh nghệ tươi
- 200gr hành khô (hoặc hành tím)
- 1 bát cơm mỡ nước (nếu có mỡ gà càng tốt)
- 3 lạng đỗ hạt đã tách vỏ xanh
Cách làm :
• Chuẩn bị làm xôi :
- Nghệ tươi giã dập, pha với nước sao cho có màu hanh vàng
- Gạo nếp nhặt sạch trấu, sạn ngâm với nước nghệ đã pha; để qua đêm (hoặc ngâm ít nhất 8 tiếng).
- Vớt gạo, để cho thật ráo. Xóc gạo với 1 thìa cà phê muối cho thật đều để chuẩn bị đem đồ xôi.
- Bắc chõ lên bếp, bên dưới nồi hấp, để nước tương đối nhiều, để tạo nhiều hơi nước cho xôi mẩy hạt và dẻo lâu. Chú ý : khi nước sôi, mới bắt đầu đổ gạo vào chõ.
- Khi gạo chín khoảng 80%, lấy đũa cả đảo đều xôi ; nếu thấy hạt gạo vẫn còn hơi rời rời, thì vẩy thêm khoảng nửa bát cơm nước; đảo đều và đậy vào cho đến khi hạt gạo chín hẳn. Hạt xôi dẻo dính vào nhau, bóng mượt là được.
- Khi gạo chín, lấy 1 thìa canh mỡ rưới đều vào gạo, đánh đều chõ.
• Đậu xanh sau khi ngâm 3 tiếng cho nở, rửa lại nước sạch cho khỏi chua, đồ chín đỗ bằng chõ trong vòng 20-25 phút. Khi đỗ chín, mau chóng bỏ ra cối, giã mịn và nắm thành từng nắm tròn to bằng nắm tay người lớn. Để qua một bên.
• Hành khô bóc vỏ lụa, thái khoanh ngang; phơi 1 nắng cho héo bớt nước; dùng mỡ nước phi hành đến khi hành bắt đầu chuyển qua màu vàng nâu nhạt thì tắt bếp; do mỡ rất nóng nên hành sẽ tiếp tục vàng thêm 1 chút nữa; vớt hành ra đĩa, để ráo mỡ, sẽ thấy hành bắt đầu giòn và thơm.
Cách trình bày :
- Xôi còn nóng xới ra bát hoặc đĩa; cầm nắm đỗ cắt vát xéo nắm đỗ thành từng lát mỏng, sao cho đỗ thành từng lớp, mảng to, không rời nhau. Rưới 1 thìa súp mỡ đã đem phi hành lên trên xôi và cuối cùng rắc hành phi lên trên cùng.
Lê Bảo Anh
Nguồn:
Ẩm thực